Verpleegkundige in de wijkverpleging vindt geboden palliatieve zorg beter dan verpleegkundige in het ziekenhuis

Introductie

Veel mensen hebben een voorkeur om thuis te overlijden. Desondanks komt het nog regelmatig voor dat iemand in de laatste fase van hun leven toch nog opgenomen wordt. Uit eerder onderzoek bleek dat nabestaanden minder positief oordelen over de geboden palliatieve zorg in het ziekenhuis. Het was echter niet bekend hoe de inhoud en kwaliteit van palliatieve zorg verschilt tussen thuiszorg en ziekenhuizen. 

Methodiek

Er is een online vragenlijst ingevuld door 106 verpleegkundigen werkzaam in ziekenhuizen en 229 verpleegkundigen werkzaam in de wijkverpleging. Zij zijn deelnemers van het landelijke Nivel Panel Verpleging & Verzorging. Daarnaast zijn verpleegkundigen geworden via open oproepen. De voorgestructureerde vragenlijst bevatte vragen over: de geboden palliatieve zorg, de kwaliteit van zorg en de ervaren competenties van de respondent. In een open vraag gaven de verpleegkundigen aan wat er kon verbeteren.

Resultaten

De meeste verpleegkundigen verleenden vooral palliatieve zorg op het fysieke en psychische domein en minder op het sociale en spirituele domein. In de wijkverpleging wordt meer zorg op de vier domeinen gegeven dan in ziekenhuizen In de wijkverpleging vonden meer verpleegkundigen de kwaliteit van palliatieve zorg zeer goed tot uitstekend (76,4%) dan in de ziekenhuizen (59,4%). Bovendien gaf een hoger percentage verpleegkundigen in de wijkverpleging (94,4%) aan zich in hoge mate competent te voelen dan in ziekenhuizen (84,7%).
Competenties op het fysieke domein werden als beter ervaren dan op de andere domeinen. De verpleegkundigen adviseerden meer aandacht te besteden aan interprofessionele samenwerking en communicatie, tijdige signalering van de palliatieve fase en vroegtijdige zorgplanning, en meer tijd beschikbaar te stellen voor palliatieve zorgpatiënten.

Conclusie/aanbevelingen

Hoewel de kwaliteit van palliatieve zorg door verpleegkundigen als zeer goed tot uitstekend werd beoordeeld, zijn er nog verbeteringen mogelijk, met name in ziekenhuizen. Hoewel patiënten vaak liever thuis overlijden dan in het ziekenhuis, sterft toch een aanzienlijk aantal mensen in het ziekenhuis; daarom moeten ook ziekenhuisverpleegkundigen worden opgeleid en kwalitatief hoogwaardige palliatieve zorg kunnen verlenen.

Relevantie voor praktijk

• In onderwijs en scholingen zou meer expliciete aandacht kunnen zijn voor de psychisch, sociale en spirituele domeinen van palliatieve zorg.
• Verpleegkundigen in wijkverpleging en verpleegkundigen in ziekenhuizen zouden kunnen investeren in samenwerking tussen verpleegkundigen en artsen, tijdige identificatie van de palliatieve fase en proactieve zorgplanning. 
• Bovenstaande kost extra tijd. Verpleegkundigen moeten dan ook meer tijd krijgen om hoogwaardige zorg te kunnen verlenen.

Naar de publicatie

Joren, C.Y., De Veer, A.J.E., De Groot, K., Francke A.L. (2021) Home care nurses more positive about the palliative care that is provided and their own competence than hospital nurses: a nationwide survey. BMC Palliat Care 20(1);170.