Cluster-gerandomiseerde studie naar proactieve zorgplanning
- Datum publicatie 13 november 2020
- Auteur Ida Korfage
- Organisatie PLoS medicine
Introductie
Proactieve zorgplanning, ook wel advance care planning (ACP) genoemd, stelt mensen in staat doelen en voorkeuren voor zorg te bespreken en vast te leggen. Gerandomiseerde klinische studies naar het effect van ACP bij patiënten met gevorderde kanker zijn schaars.
Methodiek
In een cluster-gerandomiseerde studie in 23 ziekenhuizen in 6 landen includeerden we patiënten met gevorderde long of colorectaal kanker. De interventie betrof het Respecting Choices ACP programma: gestructureerde ACP-gesprekken tussen patiënt, naaste(n) en gecertificeerde gespreksondersteuner, informatiefolders en een formulier om voorkeuren vast te leggen. Controlepatiënten kregen gebruikelijke zorg. De belangrijkste uitkomstmaten waren kwaliteit van leven (emotioneel functioneren (EORTC QLQ-C30)), en kanker-gerelateerde symptomen.
Resultaten
We includeerden 1.117 patiënten (leeftijd 18-91 jaar, 39% vrouw) van wie 809 (72%) vragenlijsten invulden bij inclusie en 12 weken daarna. Patiënten in de interventiegroep voerden gemiddeld 1,3 ACP gesprekken, 67% vond de ACP-gesprekken nuttig. De gemiddelde verandering in kwaliteit-van-leven verschilde niet tussen studiegroepen (T-score −1,8 versus −0,8, p = 0,59), en dat gold ook voor symptomen, coping, patiënttevredenheid en gedeelde besluitvorming. In de interventiegroep ontvingen patiënten vaker specialistische palliatieve zorg (37% versus 27%, p=0,002) en bevatten ziekenhuisdossiers vaker wilsverklaringen (10% versus 3%, p<0,001). In interventieziekenhuizen deden minder patiënten mee dan in controleziekenhuizen, wat mogelijk tot bias heeft geleid.
Conclusie/aanbevelingen
Het onderzochte ACP programma had geen aantoonbaar effect op kwaliteit van leven. ACP leidde tot meer specialistische palliatieve zorg en meer wilsverklaringen in ziekenhuisdossiers in de interventiegroep.
Relevantie voor praktijk
1 of 2 ACP-gesprekken met een gecertificeerde gespreksondersteuner lijken niet voldoende om de kwaliteit van leven van patiënten door betere keuzes in de zorg te verbeteren. Effectieve ACP vraagt om een systeembrede benadering.
Naar de publicatie
Korfage, IJ. et al (2020). Advance care planning in patients with advanced cancer: A 6-country, cluster-randomised clinical trial. PLoS medicine. 17(11):e1003422.