Potentieel niet-passende levenseindezorg en de samenhang met het welbevinden van naasten

Potentieel niet-passende levenseindezorg (zoals frequente ziekenhuisopnames en SEH bezoeken in de laatste maand van het leven) hangt samen met een slechtere kwaliteit van leven van patiënten. Echter, onderzoek naar hoe deze niet-passende levenseindezorg samenhangt met het welbevinden van naasten is beperkt. Het doel van deze systematische literatuurstudie was om de associatie tussen potentieel niet-passende levenseindezorg van patiënten met gevorderde kanker en het welbevinden van naasten te onderzoeken.  

Methodiek

We hebben een systematische literatuur review uitgevoerd naar de associatie tussen potentieel niet-passende levenseindezorg en het welbevinden van naasten voor en na het overlijden van hun dierbare. PubMed, PsychInfo, Embase en CINAHL werden doorzocht voor studies gepubliceerd tussen januari 2000 en juli 2022. De kwaliteit van de studies werd beoordeeld met de Critical Appraisal Checklist van het Joanne Briggs Institute (JBI). 

Resultaten

We vonden acht studies met in totaal 10.062 naasten (59-79% vrouw, gemiddelde leeftijd 46-61 jaar, 29-72% partner). Potentieel niet-passende levenseindezorg was geassocieerd met een slechter welbevinden van naasten, waaronder een lagere kwaliteit van leven, meer depressieve symptomen, meer gevoelens van spijt, en meer gevoelens van niet voorbereid zijn op het overlijden van de patiënt. 

Conclusie/aanbevelingen

Potentieel niet-passende levenseindezorg hangt samen met een slechter welbevinden van naasten en nabestaanden. Dit onderstreept dat het belangrijk is om potentieel niet-passende levenseindezorg te voorkomen, omdat het samenhangt met slechtere uitkomsten voor naasten én voor patiënten. Het aantal studies dat deze associatie onderzoekt is echter klein en er is meer onderzoek nodig op dit gebied.  

Relevantie voor de praktijk

• Het is belangrijk dat potentieel niet-passende levenseindezorg zoveel mogelijk wordt voorkomen. 
• Potentieel niet-passende levenseindezorg zou verminderd kunnen worden door proactieve zorgplanning en het vroegtijdig inzetten van palliatieve zorg.
• Meer onderzoek is nodig naar de samenhang tussen potentieel niet-passende kankerzorg en het welzijn van naasten.

Referentie

Ham L, Slotman E, Burghout C, Raijmakers NJ, van de Poll-Franse LV, van Zuylen L, Fransen HP. Potentially inappropriate end-of-life care and its association with relatives' well-being: a systematic review. Support Care Cancer. 2023 Nov 30;31(12):731. doi: 10.1007/s00520-023-08198-0. PMID: 38055062. 

Links

Lees het artikel op Pubmed

Heb je recent wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd gerelateerd aan palliatieve zorg, en zou je hiervan een Nederlandse samenvatting willen plaatsen op Palliaweb? Neem dan contact op via onderstaande button. Je ontvangt een formulier waarmee je een samenvatting kunt indienen.

Dien een samenvatting in