Toegevoegde waarde van een palliatief adviesteam bij ouderen in het ziekenhuis

Introductie

In Nederlandse ziekenhuizen worden ouderen niet structureel geïdentificeerd als patiënten die profijt zouden kunnen hebben van palliatieve zorg. Ook worden symptomen niet structureel in kaart gebracht waardoor er mogelijk een onderschatting is van de symptoomlast. 

De primaire onderzoeksvraag is: ‘Is er een verschil in verandering van de Utrecht Symptoom Dagboek (USD)-score wanneer het palliatief team proactief wordt geconsulteerd, vergeleken met wanneer de symptoomlast alleen wordt geïdentificeerd bij palliatief gemarkeerde patiënten met een hoge symptoomlast?’ 

Methodiek 

Deze studie heeft een mixed-method study design. Het kwantitatieve onderzoek bestond uit twee observatieperioden (P1 en P2), elk drie maanden, waarbij palliatief gemarkeerde (door de surprise question) ouderen opgenomen voor de interne geneeskunde in het MUMC+ werden geïncludeerd. In P1 (n=59) vulden patiënten het USD in op dag één van opname (T0) en zeven dagen later (T1). In P2 (n=60) werd dezelfde procedure gevolgd, maar additioneel werd het palliatief team proactief in consult gevraagd wanneer er een hoge symptoomlast was. De primaire uitkomstmaat was het verschil in proportie van patiënten tussen P1 en P2 die significant verbeterden op de USD totale symptoom score tussen T0 en T1. Het kwalitatieve onderzoek bestond uit een focus groep interview met verpleegkundigen, zaalartsen en supervisors (n=5). 

Resultaten 

De proportie van patiënten die significant verbeterden op de USD totale symptoom score verschilde niet significant tussen P1 en P2 (P1:45,8% vs P2:56,7%;p:0,234). Binaire logistische regressie liet een associatie zien tussen proactieve consultatie en verbetering op de USD totale symptoom score (adjusted odds ratio:4,895 (95% betrouwbaarheidsinterval:1,816-13,198;p:0,002). Interessant was dat slechts 25% van de somatische en 50% van de andere adviezen werden opgevolgd. Volgens zorgverleners zou de optimale implementatie strategie zijn om de surprise question aan jezelf te vragen op de derde dag na opname, en de USD herhaaldelijk aan te bieden aan patiënten, zodat artsen de symptomen kunnen monitoren gedurende de opname (Cohen’s kappa:0,96). 

Conclusie/aanbevelingen 

Geconcludeerd werd dat de zorg in P1 en P2 van hoge kwaliteit was en dat, gezien de positieve associatie tussen proactieve consultatie van het palliatief team en verbetering op de USD totale symptoom score, het belangrijk is om niet af te wijken van het consulteren van het palliatief team. Het verschil tussen het niet significante verschil op de primaire uitkomstmaat en de positieve associatie is mogelijk doordat de symptoomlast in P2 lager was dan in P1. Vervolgonderzoek aangaande gepersonaliseerde doelen op het gebied van symptoomlast, en het ontrafelen van welke adviezen van het palliatief team bijdragen aan verbetering van de symptoomlast wordt aangeraden. 

Relevantie voor praktijk 

• Markeer consequent de palliatieve fase bij ouderen opgenomen in een ziekenhuis 
• Inventariseer dan palliatieve zorgbehoeften aan de hand van gestructureerde lijst 
• Schakel palliatief advies team in bij hoge symptoomlast 

Naar de publicatie

Naaktgeboren, M. W., Magdelijns, F., Janssen, D., & van den Beuken-van Everdingen, M. (2021). Added Value of Early Consultation of an Inpatient Palliative Care Team in Hospitalized Older Patients With High Symptom Burden: A Prospective Comparative Study (niet openbaar). The American journal of hospice & palliative care, 38(10);1258–1264.