Kerncijfers Vrijwilligers palliatieve terminale zorg

Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ) Nederland is de landelijke vereniging van organisaties die met vrijwilligers ondersteuning bieden in de laatste levensfase. VPTZ ondersteunt ruim 200 zelfstandige lidorganisaties. Thuis, in hospices en binnen zorginstellingen bieden VPTZ-vrijwilligers tijd, aandacht en ondersteuning aan mensen in de laatste levensfase en hun naasten.

Vrijwilligers en cliënten

Niet eerder waren er zoveel vrijwilligers actief bij de aangesloten organisaties van VPTZ Nederland: 13.090* vrijwilligers. Ondanks de coronacrisis zijn veel vrijwilligers actief gebleven.

VPTZ-vrijwilligers hebben in totaal 13.775* cliënten ondersteund. Dit is een stijging van 12% ten opzichte van het voorgaande jaar, waarin het aantal ondersteunde cliënten juist daalde als gevolg van de coronacrisis. Deze stijging in 2022 is zichtbaar bij zowel de inzet thuis als in het hospice. De hospices zitten inmiddels ruim boven het niveau van voor de coronacrisis, maar dit geldt nog niet voor het aantal ondersteunde cliënten in de thuissituatie. Ook het aantal ondersteunde cliënten in zorginstellingen stijgt weer, maar is nog niet op het niveau van voor de coronacrisis. 

Inzet vrijwilligers

Vrijwilligers worden op diverse locaties ingezet voor de ondersteuning van cliënten en hun naasten. De meeste vrijwilligers worden ingezet in een hospice (71%). Een kleinere groep vrijwilligers wordt ingezet in de thuissituatie (20%) of zowel thuis als in het hospice (9%). Een vrijwilliger wordt gemiddeld 129 uur per jaar ingezet.

Taken vrijwilliger

De vrijwilligers verrichten geen medische, verpleegkundige of zware huishoudelijke taken. De vrijwilligers kunnen taken overnemen van de mantelzorgers, zodat zij meer tijd voor zichzelf hebben of ’s nachts rustig kunnen slapen. Weten dat er iemand aanwezig is, kan de rust geven die op dat moment nodig is. Ook bieden de vrijwilligers een luisterend oor en emotionele ondersteuning.  

Naast het ondersteunen van cliënten en hun naasten, hebben vrijwilligers ook andere taken om de organisatie draaiende te houden. De lidorganisaties besteden gemiddeld 20 uur per week aan deze organisatorische taken, zoals fondsenwerving, administratie en tuinonderhoud.

Inzet per type organisatie

Vrijwilligers besteden gemiddeld 125 uur per cliënt. Cliënten in een bijna-thuis-huis krijgen gemiddeld de meeste uren ondersteuning van een vrijwilliger: 207 uur per cliënt. Cliënten krijgen thuis het minste aantal uren ondersteuning van de vrijwilligers: 27 uur ondersteuning per cliënt. De variatie in het aantal uren hangt samen met de aard van de ondersteuning. In hospices bieden vrijwilligers ondersteuning gedurende de dag en de avonddiensten, terwijl vrijwilligers in de thuissituatie dit een kleiner deel van de dag en niet altijd elke dag in de week doen.

Coördinatoren en bestuursleden

Bij een VPTZ-organisatie zijn ook coördinatoren en bestuursleden actief. In 2022 waren er 632* coördinatoren in dienst. Daarnaast zijn er in totaal 1.363* bestuursleden actief bij de VPTZ lidorganisaties en vriendenstichtingen. Gemiddeld zijn dat 2-3 coördinatoren en 7 bestuursleden per lidorganisatie.

Voor het opstellen van deze pagina is informatie gebruikt van VPTZ Registratierapportage 2022  en de Kwantitatieve data vanuit instrument feedback naasten 2022.

Meer weten over vrijwilligers in de palliatieve terminale zorg? Bekijk dan de website van VPTZ Nederland.

* Met een ster aangegeven getallen zijn geëxtrapoleerde getallen. VPTZ Nederland zet jaarlijks een vragenlijst uit onder de aangesloten organisaties. De respons op de vragenlijst van 2022 was 93%. Om vergelijkingen te kunnen maken met voorgaande jaren, worden de cijfers vanuit de responsgroep geëxtrapoleerd naar het totaal aantal organisaties. Hierbij is ook rekening gehouden met de verhouding tussen typen organisaties (gewogen extrapolatie).