Ervaren emotionele impact van het verlenen van palliatieve zorg door verzorgenden

De zorg in Nederlandse verpleeghuizen betreft vaak zorg in het laatste levensjaar van de bewoners. Hoewel verzorgenden het merendeel van deze palliatieve zorg verlenen, is er weinig bekend over de emotionele impact hiervan op verzorgenden zelf.

Methode

Er hebben 17 semigestructureerd interviews plaatsgevonden met verzorgenden werkzaam in Nederlandse verpleeghuizen. De respondenten werden geworven via het netwerk van collega’s van Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL), Palliatieve Zorg Nederland (PZNL) en via sociale media. Door middel van thematische analyse werden patronen in de data geïdentificeerd, geanalyseerd en gerapporteerd. Een continu proces van codes vergelijken en bespreken vond plaats onder drie onderzoekers totdat consensus over de codes werd bereikt.

Belangrijkste resultaten

Er werden drie thema’s geïdentificeerd voor de ervaren emotionele impact van het verlenen van palliatieve zorg: 
1) impactvolle situaties (bijv. getuige zijn van lijden van bewoners, plotseling overlijden), 
2) interacties (bijv. hechte relatie met bewoners, dankbaarheid van bewoners of naasten), 
3) reflectie op de verleende zorg (bijv. voldoening ervaren, zich ontoereikend voelen in de zorg). 

Verzorgenden hanteerden verschillende strategieën voor het omgaan met deze emotionele impact, waaronder 
1) activiteiten om te verwerken, 
2) het aannemen van een bepaalde houding ten opzichte van de dood en hun werk, en 
3) het opdoen van ervaring. 

Verzorgenden hadden behoefte aan meer scholing over palliatieve zorg, gericht op zowel praktische als sociaal-emotionele vaardigheden. Ook hadden ze meer behoefte aan bijeenkomsten met collega’s om te praten over de emotionele impact.

Conclusie/aanbevelingen

Verschillende aspecten van palliatieve zorg in verpleeghuizen hebben een emotionele impact op verzorgenden. Deze impact kan zowel positief als negatief zijn. Hoewel verzorgenden zelf al verschillende activiteiten ondernemen om hiermee om te gaan, dienen leidinggevenden zich bewust te zijn van behoeften op dit gebied en de faciliterende rol die zij hierin kunnen nemen.

Relevantie voor de praktijk 

• Leidinggevende in verpleeghuizen zouden zich bewust moeten zijn van de ervaren emotionele impact van het verlenen van palliatieve zorg op verzorgenden. 
• Verzorgenden dienen beter geschoold te worden in het verlenen van palliatieve zorg, zowel in praktische als sociaal-emotionele vaardigheden. 
• Ook met goede kennis en ervaring kan het verlenen van palliatieve zorg verzorgenden emotioneel raken. Mogelijkheden creëren om ervaringen te delen met collega’s is dan ook wenselijk. 

Referentie

Dijxhoorn, A. Q., Heijnen, Y., van der Linden, Y. M., Leget, C., Raijmakers, N. J. H., & Brom, L. (2023). Nursing assistants' perceptions and experiences with the emotional impact of providing palliative care: A qualitative interview study in nursing homes. Journal of advanced nursing, 10.1111/jan.15733. Advance online publication. https://doi.org/10.1111/jan.15733

Heb je recent wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd gerelateerd aan palliatieve zorg, en zou je hiervan een Nederlandse samenvatting willen plaatsen op Palliaweb? Neem dan contact op via onderstaande button. Je ontvangt een formulier waarmee je een samenvatting kunt indienen.

Dien een samenvatting in