Palliantie project ‘Further development of PaTz as an instrument for improving palliative care in the primary care setting'

Uit de voorgaande twee onderzoeken (pilot 2010 en onderzoek onder 37 PaTz groepen) bleek dat PaTz veelbelovend is om de palliatieve zorg te verbeteren. In 2015 startte het Palliantie project Further development of PaTz as an instrument for improving palliative care in the primary care setting.

Verder blijkt er veel enthousiasme te zijn voor PaTz in Nederland. Tegelijkertijd komen er uit de praktijk en evaluaties belangrijke aandachtspunten voor verdere ontwikkeling van PaTz. Zo blijken er verschillende PaTz varianten te zijn ontstaan, waarin elementen aan het basisconcept van PaTz zijn toegevoegd. De varianten op dit basisconcept van PaTz verschillen in participanten (bv. participatie van een coördinator van vrijwilligers) en wijze van gebruik van het zorgregister (bv. uitgebreider) en organisatie (bv. vanuit een hospice). Het is niet duidelijk hoe deze varianten zich verhouden tot het basisconcept van PaTz met betrekking tot tijdsinvestering, haalbaarheid en effecten op de zorg aan het levenseinde. Verder is er behoefte aan betere training voor PaTz voorzitters en is het belangrijk wijkverpleegkundigen te empoweren voor hun rol in een PaTz groep. Vandaar dat het Palliantie project is opgezet. Het project heeft de volgende 4 deelprojecten:

1. Een behoeften inventarisatie t.a.v. wat er nodig is om palliatieve zorg in de thuissituatie te verbeteren
2. De PaTz methodiek door ontwikkelen op verschillende onderdelen
3. Vergelijking van 4 bestaande PaTz varianten om de (meer)waarde van de 3 varianten met extra elementen te onderzoeken
4. Verdere implementatie door zowel het updaten van de huidige groepen over nieuwe ontwikkelingen en het opstarten van nieuwe groepen.

Met name in deel I en III en in mindere mate in deelproject II heeft onderzoek plaatsgevonden.

Samenvatting resultaten

Het Palliantie project is per 1 maart 2020 afgerond. Er zijn al wel verschillende publicaties over de doorontwikkeling van PaTz verschenen. De eerste drie publicaties in onderstaande lijstje gaan over knelpunten in de palliatieve zorg in het algemeen, en de eerste en laatste publicatie 1 en 4 gaan (mede) over PaTz in het bijzonder. Deze lijst wordt in 2020 nog aangevuld met nieuwe publicaties.

Publicaties deel I:

• Koper I, Pasman HRW, Schweitzer B., Onwuteaka-Philipsen BD. Palliatieve zorg in de eerste lijn: resultaten van een landelijke behoefte-inventarisatie onder zorgverleners, patiënten en naasten en de rol van PaTz hierbij. 2017. VUmc, Amsterdam.
  • Samenvatting behoefte inventarisatie Palliantie
  • Rapport behoefte inventarisatie Palliantie
• Artikel: Koper I, Pasman HRW, Onwuteaka-Philipsen BD. Experiences of Dutch general practitioners and district nurses with involving care services and facilities in palliative care: a mixed methods study. BMC Health Serv Res, 2018;18(1):841. doi: 10.1186/s12913-018-3644-2.
• Artikel: Koper I, Pasman HRW, Van der Plas AGM, Schweitzer B, Onwuteaka-Philipsen BD. The association between PaTz and improved palliative care in the primary care setting: a cross-sectional survey. BMC Fam Pract, 2019;20(1):112. doi: 10.1186/s12875-019-1002-z.
• Artikel :Koper I, Pasman HRW, Schweitzer BPM, van der Zweep G, Uyttewaal G, Onwuteaka-Philipsen BD. Variation in the implementation of PaTz: a method to improve palliative care in general practice – a prospective observational study. BMC Palliat Care. 2020 Jan 16;19(1):10. doi: 10.1186/s12904-020-0514-6.

Publicaties deel III:

• Koper I, Pasman HRW, Van der Plas AGM, Schweitzer B, Onwuteaka-Philipsen BD. Factsheet – Het gebruik van het patz-register in de palliatieve zorg. Amsterdam, 2019.

Deel IV:

De resultaten van de onderzoeken en uitkomsten van de PaTz Monitor zijn tijdens het vierde deel van het Palliantie project terug gekoppeld aan 29 PaTz groepen bezocht en tijdens 5 regionale inspiratiebijeenkomsten ‘PaTz op de plaats’.

In gebieden waar 20-25 PaTz groepen actief zijn, zijn voorzitters, consulenten en (wijk)verpleegkundigen uitgenodigd om met elkaar kennis te delen, te reflecteren en te inspireren. In een interactief deel ‘PaTz Voorwaarts’ werd aandacht geschonken aan hoe  de PaTz groep het komende jaar de PaTz besprekingen verder kon ontwikkelen. Meer informatie:

• Voorlegger inspiratie bijeenkomsten PaTz op de plaats
• Slides inspiratiebijeenkomst PaTz op de plaats

Astrid Kodde en Bart Schweitzer bezochten samen met Daniëlle van Bennekom 29 PaTz groepen om een antwoord te krijgen op de vragen:

• Wat maakt de samenwerking in PaTz groepen tot een succes?
• En wat zijn de verbeterpunten?

De bevindingen zijn tevens belangrijke input voor het ontwikkelen van hulpmiddelen en interventies voor PaTz groepen. Een terugkoppeling van hun observaties zijn te lezen in dit artikel bezoeken aan PaTz groepen.