5 vragen aan... Rick
Binnen de Netwerken Palliatieve Zorg Twente houden ontzettend veel mensen zich bezig met palliatieve zorg. Wie zijn dat precies en hoe kijken zij naar het thema Leven tot het laatst? Vandaag - in het kader van de Week van de Palliatieve Zorg 2025 - 5 vragen aan Rick Kamperman, palliatieve zorg verpleegkundige bij Zorgcentrum de Posten en lid van ons netwerk.
1. Het thema van de Week van de Palliatieve Zorg is ‘Leven tot het laatst’: hoe kijken jullie daarnaar bij de Posten?
“De visie van de Posten is Hartelijk, Huiselijk en Hulpvaardig. Dat proberen we ook te vertalen naar onze cliënten die in de palliatieve fase zitten. We geloven sterk in een waardig en kwalitatief leven tot het einde. We proberen onze cliënten zo veel mogelijk de regie te laten behouden over hun eigen leven, ook in de laatste levensfase. Dat kan hem zitten in kleine dingen. Bijvoorbeeld in het afspelen van hun favoriete muziek of door te zorgen voor vertrouwde gezichten om hen heen of door ruimte te bieden voor rituelen.
Bij de Posten hebben we een wensboom. Daarin hangen we de wensen van onze cliënten in de palliatieve fase, zodat we vanuit onze werkgroep kunnen helpen om die wensen in vervulling te laten gaan. Ook dat draagt weer bij aan kwaliteit van leven en leven tot het laatst. Verder betrekken we de naasten actief, zodat afscheid nemen in verbondenheid kan plaatsvinden.”
2. Palliatieve zorg bestaat uit vier dimensies: lichamelijke zorg, psychische zorg, sociale ondersteuning en zingeving. Hoe passen jullie dit bij de Posten toe in de praktijk?
“Wij willen graag naar het totaalplaatje kijken. Lichamelijke klachten bespreken we bijvoorbeeld met het team en de arts. Psychische ondersteuning geven we door gesprekken te voeren en een vertrouwde omgeving te bieden. Soms regelen we ook een geestelijk verzorger als er een wens is om de spirituele kant te belichten of door te praten over levensvragen. We streven ernaar dat onze cliënten zich gezien en gesteund voelen, in welke fase van de palliatieve zorg ze zich dan ook bevinden.”
3. Wat is het meest ontroerende of meest indrukwekkende moment dat je ooit hebt meegemaakt in de palliatieve zorg?
“In de nacht voorafgaand aan de euthanasie van een markante en geestige man met een groot gevoel voor humor, ontstond er een bijzonder moment. Midden in de nacht gaf hij aan dat hij ontzettend veel zin had in een bamischijf. Een onverwachte wens, maar eentje die we natuurlijk meteen serieus namen. Hij zei er lachend bij: ‘Maar geen vegetarische zooi, hoor’, en dat paste helemaal bij zijn nuchtere karakter. We wilden hem verrassen en dus besloten we in te spelen op zijn humor. In een leeg frikandeldoosje legden we wat sla en presenteerden dat aan hem met de opmerking dat er helaas geen bamischijf beschikbaar was, maar dat we een ‘vegetarische frikandel’ voor hem hadden klaargemaakt. Hij barstte in lachen uit. Zijn ogen fonkelden, ondanks de zwaarte van het moment. ‘Jullie zijn gek,’ zei hij met een grijns. Natuurlijk brachten we daarna alsnog twee warme bamischijven. We hebben geproost door een hap te nemen van de bamischijf en stonden stil bij het leven in onze eigen gedachten. Meneer gaf aan dat hij het geweldig vond dat we dit midden in de nacht voor hem mogelijk maakten.
Dat is een moment dat ik nooit zal vergeten. Het herinnert me eraan hoe belangrijk kleine gebaren zijn en dat juist dit soort simpele wensen en acties ervoor zorgen dat we de mens achter de cliënt blijven zien. Zelfs in het allerlaatste stukje van iemands leven kunnen we het verschil maken.”
4. Hoe draagt persoonsgerichte zorg bij aan de kwaliteit van palliatieve zorg en welke rol speelt bijvoorbeeld technologie daarin?
“In de palliatieve zorg is er steeds meer aandacht voor zorg die echt aansluit bij de wensen en behoeften van de cliënt: persoonsgerichte en passende zorg in elke fase. We worden gestimuleerd om samen met de cliënt en diens naasten keuzes te maken die betekenisvol zijn. Want wie kent de cliënt beter dan de mensen uit zijn of haar directe omgeving?
Een mooi voorbeeld hiervan is het gezamenlijk invullen van het Wensboekje. Dat helpt om wensen en voorkeuren concreet te maken en deze vervolgens te vertalen naar het zorgplan. Zo ontstaat zorg die écht persoonlijk is. Ook technologische hulpmiddelen, zoals het zorgpad stervensfase en de bijbehorende signaleringswijze, ondersteunen ons om tijdig en zorgvuldig te handelen in deze laatste levensfase."
5. Wat is voor jou de meerwaarde van de samenwerking binnen de Netwerken Palliatieve Zorg Twente?
“De samenwerking helpt ons vooral in het delen van kennis en expertise. De contacten zijn laagdrempelig en we kunnen casuïstiek goed bespreekbaar maken. Ook maken we veel gebruik van het scholingsaanbod en zetten we regelmatig het Wensenboekje in. De samenwerking zorgt ervoor dat we ons werk beter kunnen uitoefenen. Het verbindt ons in de zorg voor de mens achter de cliënt en het is fijn om te weten dat we het niet alleen hoeven te doen. Samen staan we sterker.”