1. Voorwoord

Zorg en aandacht hebben voor naasten: de meeste zorgverleners vinden dit belangrijk maar weten niet altijd hoe passende zorg en aandacht te geven. Waar hebben naasten behoeften aan? Waar begint en eindigt jouw verantwoordelijkheid als zorgverlener? Welke kennis moet je hebben om naasten te ondersteunen? Heb je wel de juiste vaardigheden in huis? Of twijfel je eraan of jij wel de juiste persoon bent om voor naasten te zorgen?

In het Oog voor Naasten en Nabestaanden-project hebben deze vragen centraal gestaan. Met behulp van verschillende informatiebronnen is onderzocht wat naasten van patiënten[1] met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid nodig hebben aan zorg en aandacht, en wat zorgverleners nodig hebben om hierin te kunnen voorzien. Het resultaat hiervan is de Oog voor Naasten en Nabestaanden-methodiek (zie Bijlage 1en kader op deze pagina), die als doel heeft om te faciliteren dat zorg voor naasten standaard aangeboden wordt aan alle naasten van mensen met een levensbedreigende aandoening. Als individuele zorgverlener kan je daarin heel veel betekenen.  Om zorg voor naasten standaard onderdeel te maken van de palliatieve zorg is het evenwel nodig dat deze zorg systematisch en structureel wordt opgenomen binnen zorgteams en zorgorganisaties.

Deze achtergrondbrochure is deel van de Oog voor Naasten en Nabestaanden methodiek en is bedoeld voor jou als zorgverlener. Je vindt hier verdiepende informatie en aanvullende praktische aanwijzingen en tips om aandacht te hebben voor naasten voor en na het overlijden van patiënten.

“Toen mijn man ongeneeslijke kanker kreeg, voelde ik tijdens de opnames de blikken en vaak onuitgesproken steun van de zorgverleners in het ziekenhuis. Maar het ging om hem. Toen iemand vroeg, hoe is het nu voor u, was het alsof ik ineens gezien werd, alsof ik deel uitmaakte van zijn ziek zijn. Zo’n expliciet gestelde vraag maakte voor mij een wereld van verschil.” – Naaste