-
Pijn bij gevorderde stadia van COPD of hartfalen
- Inleiding
- Diagnostiek
- Integrale benadering
-
Beleid en behandeling
-
Causale behandeling
- Niet-medicamenteuze behandeling
- Medicamenteuze behandeling
- Speciale patiëntengroepen
-
Referenties
-
Bijlagen
Multidimensionale benadering van pijn
Uitgangsvraag
Op welke wijze dient de multidimensionele benadering van pijn bij patiënten met gevorderde stadia van COPD of hartfalen te worden vormgegeven?
Methode: consensus-based
Aanbevelingen
- Voor iedere zorgverlener betrokken bij de behandeling van patiënten met kanker en pijn: schenk aandacht aan de vier dimensies (somatisch, psychisch, sociaal en spiritueel) bij de diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met kanker. Stel de oorza(a)k(en) en beïnvloedende factoren van de pijn vast.
- Voor de huisarts: informeer en betrek zo nodig de medisch specialist bij de diagnostiek en behandeling van pijn bij gevorderde stadia van COPD of hartfalen.
- Schakel een geschikte gespecialiseerde psychosociale zorgverlener in (zoals een psycholoog, psychiater, maatschappelijk werker en/of geestelijk verzorger, bij voorkeur met ervaring met patiënten met gevorderde stadia van COPD of hartfalen) als uit de pijnanamnese blijkt dat psychische, sociale en/of spirituele aspecten een belangrijke bijdrage aan de pijn (lijken te) leveren.
- Overweeg een verwijzing naar een revalidatiearts wanneer chronische pijnklachten bij gevorderde stadia van COPD of hartfalen samengaan met aanzienlijke beperking in het dagelijks functioneren en waarbij eerdere behandelingen, gericht op het verbeteren van het functioneren bij pijn, onvoldoende resultaat hebben gehad en wanneer er sprake is van complexe samenhangende problematiek t.a.v. meerdere ICF-domeinen.
Er is geen literatuur gevonden over de multidimensionele benadering van pijn bij patiënten met gevorderde stadia van COPD of hartfalen.
De werkgroep is van mening dat de overwegingen t.a.v. de multidimensionele benadering van pijn bij patiënten met gevorderde stadia van COPD of hartfalen niet anders zijn dan bij patiënten met kanker. De aanbevelingen zijn derhalve hetzelfde. De accenten liggen wel anders dan bij pijn bij kanker. Zo zullen bij het optreden van pijn bij dyspneu reeds aanwezige angst en wanhoop versterkt worden.