Transformatieplan palliatieve zorg Maastricht-Heuvelland goedgekeurd

Het transformatieplan palliatieve zorg Maastricht-Heuvelland is goedgekeurd door de zorgverzekeraars.  Met dit plan gaan regionale zorg- en dienstverleners en de regionale zorgverzekeraars CZ en Coöperatie VGZ de kwaliteit van zorg in de laatste levensfase verbeteren, zodat elke inwoner kan vertrouwen op zorg passend bij zijn of haar wensen in deze kwetsbare fase. Een bijzonder voorbeeld van een regionale samenwerking waarbij de wensen en behoeften van de patiënt centraal staan.

Palliatieve zorg is bedoeld voor mensen die niet meer beter worden. Het gaat dan vooral om comfort, een goede kwaliteit van leven en het verlichten van problemen op lichamelijk, psychisch, sociaal of spiritueel vlak. Momenteel krijgen veel mensen nog zorg die niet goed past bij wat zij zelf willen. Ze overlijden soms op een andere plek dan ze zouden willen, of belanden onnodig in het ziekenhuis. Palliatieve zorg kan dan juist veel verschil maken – voor de patiënt en voor de mensen om hen heen. Met het nieuwe plan willen zorg- en dienstverleners in de regio Maastricht-Heuvelland (o.a. het ziekenhuis, thuiszorg, huisartsen, instellingen voor ouderenzorg, hospices, mantelzorgondersteuning en patiëntvertegenwoordigers) eerder in gesprek gaan met mensen in de palliatieve fase, beter samenwerken en zorg bieden die echt aansluit bij de wensen en grenzen van patiënten en hun naasten.

Deze verandering van werkwijze is een impactvolle en complexe zorgtransformatie. Het transformatieplan is in nauwe samenwerking met zorgverleners en patiënten uitgewerkt en sluit aan bij de landelijke beweging gestimuleerd door het Nationaal Programma Palliatieve Zorg II.  Aan de hand van dit plan realiseren we alle randvoorwaarden voor goede palliatieve zorg: van afspraken tussen zorgverleners over wie waar op welk moment in het zorgproces verantwoordelijk voor is, tot het oplossen van knelpunten op het gebied van digitale samenwerking.

Eerder in gesprek
De nieuwe aanpak begint met meer ruimte om signalen dat iemand achteruitgaat beter te herkennen. Zodra er sprake is van een ongeneeslijke ziekte, of een zorgverlener merkt dat de gezondheid van een patiënt verslechtert, gaat die vroegtijdig in gesprek met de patiënt en diens naasten. Samen praten ze over wat belangrijk is in de laatste levensfase: wat iemand wel of juist niet wil, en waar hij of zij zich prettig bij voelt. Een belangrijk onderdeel van deze aanpak is het vastleggen van die wensen en afspraken in een persoonlijk zorgplan. Dit digitale zorgplan is toegankelijk voor alle betrokken zorgverleners – zoals de huisarts, thuiszorgmedewerkers en zorgverleners in het ziekenhuis – zodat zij precies weten wat is afgesproken en goed kunnen samenwerken.

“We willen dat iedereen in Maastricht-Heuvelland in de laatste fase van het leven zorg krijgt die echt bij hem of haar past,” zegt Annemie Courtens van het kernteam dat het transformatieplan heeft geschreven  “Daarom proberen we samen de zorg anders te organiseren, de deskundigheid van zorgprofessionals te bevorderen en de maatschappelijke bewustwording van inwoners over palliatieve zorg te vergroten. Door beter samen te werken – tussen ziekenhuis, huisartsen, thuiszorg en andere betrokkenen – zorgen we dat alles beter geregeld is. Want dit moment komt maar één keer, en dan moet het goed zijn.”

Meer rust, minder zorgdruk
De nieuwe werkwijze geeft mensen in hun laatste levensfase meer rust, comfort en de ruimte om zelf regie te houden over wat voor hen belangrijk is. Patiënten krijgen de zorg die ze nodig hebben en kunnen de laatste fase van hun leven doorbrengen op de plek waar zij zich prettig bij voelen – bijvoorbeeld thuis of in een hospice.

Ook zorgverleners hebben baat bij deze aanpak: minder onverwachte situaties en duidelijkere afspraken maken meer rust in het zorgproces. Door slimme samenwerking, inzet van vrijwilligers, ondersteuning van mantelzorgers en goede digitale ondersteuning blijft de zorg haalbaar, ook in een tijd van personeelstekorten. Naar verwachting kunnen met vroege en goede afstemming elk jaar veel ziekenhuisopnames en -bezoeken worden voorkomen. Dat betekent meer ruimte om afscheid te nemen op een manier die past bij wat de patiënt en diens naasten belangrijk vinden.

Transformatiegelden
Om de zorg beter te organiseren, spraken partijen in 2023 in het Integraal Zorgakkoord (IZA) af om meer passende zorg te bieden. Vanuit de door het ministerie van VWS beschikbaar gestelde middelen gaat nu 5,2 miljoen euro naar het plan van Maastricht UMC+, Envida, Thuiszorg Groot Limburg, ZIO, Sevagram, Buurtzorg in samenwerking met Burgerkracht Limburg, Steunpunt Mantelzorg Zuid, Netwerk Palliatieve Zorg Maastricht-Heuvelland en de RSO Zuid-Limburg om de palliatieve zorg In Maastricht-Heuvelland te versterken. Waar mogelijk wordt samengewerkt met de Mijnstreek.

Bo Goessens (Zorginkoop en Transformatie Integrale Zorg Coöperatie VGZ), namens de betrokken zorgverzekeraars CZ en VGZ: “In dit plan dragen we zorg voor de verbeterde samenwerking tussen professionals in de laatste levensfase. We vinden het belangrijk dat er in deze fase ruimte is voor het gesprek met de patiënt en voor maatwerk. Dat geeft mensen die niet meer kunnen genezen rust en helpt hen en hun naasten om invulling te geven aan de zorg in het laatste hoofdstuk van het leven.”