Signaleren en markeren
Wees op tijd
Vroegtijdige signalering en markering van een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid draagt bij aan de kwaliteit van leven van zorgvrager en naasten.
Kwaliteitskader
Vroege herkenning van de palliatieve fase vergt een wezenlijk andere benadering van de zorgvrager. En het vraagt om andere zorg. Het doel is zorg waarbij kwaliteit van leven en sterven voorop staat. En waarin de voor- en nadelen bewust tegen elkaar worden afgewogen. Dit in tegenstelling tot een behandeling met als doel genezing; de belasting en bijwerkingen zijn in dat geval niet te voorkomen. Een dergelijke verandering van doelstelling moet worden opgemerkt /gemarkeerd en expliciet gemaakt (besproken en vastgelegd met anderen).
Wie?
In principe kan iedereen de palliatieve fase signaleren. Bijvoorbeeld de zorgvrager zelf, de naasten of de betrokken professionals. Het daadwerkelijke 'markeringsgesprek' wordt gevoerd door de behandelend arts.
Hoe?
Degene die deze laatste levensfase signaleert, bespreekt dit met de behandelend arts. De zorgvrager en naasten worden niet zomaar met het scenario dat de zorgvrager binnen afzienbare tijd kan overlijden geconfronteerd. De behandelend arts gaat na in hoeverre zij daarvoor openstaan en of zij over de veerkracht beschikken om de informatie te verwerken. Vervolgens bepaalt de arts of het signaal leidt tot een markeringsgesprek met de patiënt en naasten. Zo ja, dan volgt één of volgen meerdere markeringsgesprekken (PZP gesprekken). Zo niet, dan blijft de behandelend arts monitoren.
Na het markeringsgesprek onderneemt de behandeld arts acties om de palliatieve zorg op te starten. Denk aan proactieve zorgplanning, het maken van een individueel zorgplan en afspraken over coördinatie van zorg.
Het is niet alleen van belang om het laatste jaar van de palliatieve fase te markeren. Ook telt de markering van de vaak geleidelijke overgang van meer ziektegerichte behandeling naar meer symptoomgerichte behandeling en de markering van de stervensfase.Extra expertise nodig of steun bij de besluitvorming? Gewoon bellen!
Instrumenten en Methodieken
Meetinstrumenten
- RADPAC
- SPICT-NL
- Palli vragenlijst verstandelijk gehandicaptenzorg
- I-HARP: Identificeren van patiënten met Hartfalen met Palliatieve zorgbehoeften
- RADPAC PD signalering palliatieve fase bij Parkinson
Methodieken
- PaTz
- Signalering in de palliatieve fase
- Besluitvorming in de palliatieve fase
- Laagdrempelige ondersteuning bij moreel lastige dilemma's
- Gesprekskaart Richtlijn Pro actieve Zorgplanning 2023
Overige hulpmiddelen
- Voorbereiidng laatste levensfase (tabblad PZP professional)
- Samen krachtig op pad
- Palliatieve Tijdlijn VB sector
- Handreiking Slecht nieuwsgesprek inclusief samenvattingskaart (IKNL, 2011)
- KNMG Webdossier Spreken over het levenseinde
- Palliaweb
- Wensenboekje - nadenken, praten en schrijven over laatste levensfase
- Surprise question
