Consultatie in de palliatieve zorg: de toekomst

Nieuws NPZ Utrecht stad en Zuidoost-Utrecht 15 mei 2024

Zorgverleners in Midden-Nederland kunnen 24/7 bij het Palliatief Team Midden-Nederland (PTMN) terecht voor (complexe) vragen over palliatieve patiënten. Op dit moment wordt de consultatievoorziening betaald door Palliatieve Zorg Nederland (PZNL). Dit gaat in de toekomst waarschijnlijk veranderen. Daarom onderzoeken we in de netwerken palliatieve zorg van Septet hoe we de consultatiefunctie in de toekomst vorm kunnen geven, zodat die behouden blijft. Hierbij streven we ernaar een proactieve (transmurale) inzet te realiseren van alle zorgverleners gespecialiseerd in palliatieve zorg, inclusief een passende financiering.

Tweede stap

Nadat we vorig jaar een verkenning hebben uitgevoerd naar de huidige en gewenste situatie (eerste stap in dit project*) zijn we dit jaar van start gegaan met het formuleren van een visie op palliatieve zorg. De visie dient als basis voor het ontwikkelen van scenario’s voor het proactief inzetten van de in palliatieve zorg gespecialiseerde zorgverlener. De visie wordt tevens als vertrekpunt gebruikt voor projecten in de netwerken Utrecht stad en Zuidoost-Utrecht die gericht zijn op het verbeteren van transmurale samenwerking.

Hoe zijn we te werk gegaan?

Allereerst hebben we op basis van documenten van de netwerken palliatieve zorg bouwstenen gegenereerd die de basis vormen voor de visie. Het gaat dan om documenten zoals jaarplannen, samenwerkingsovereenkomsten, etc. De bouwstenen zijn ter toetsing voorgelegd aan de stuurgroepen van de netwerken en aan de PatientenNaastenraad (PNraad) van Septet. Uit deze gremia is zowel tekstuele als inhoudelijke input gekomen die is verwerkt in de bouwstenen.

Vervolgens hebben we (projectleider en opdrachtgevers) op basis van de bouwstenen een concept-visie opgesteld. Dit concept is besproken in een bijeenkomst met een afvaardiging vanuit alle stuurgroepen/kerngroepen van de netwerken palliatieve zorg en van de PNraad van Septet. Hier ontstond een geanimeerde discussie, onder andere over de lading van het begrip ‘passende zorg’ en over het in de kracht zetten van de persoon in de palliatieve zorg.

De opmerkingen en aanvullingen vanuit deze gezamenlijke bijeenkomst zijn verwerkt in een tweede versie van de visie. Deze is schriftelijk voorgelegd aan de deelnemers aan de bijeenkomst én besproken in de werk- en klankbordgroep van het project ‘Verbeteren transmurale samenwerking’. Uit deze twee overleggen zijn wederom aanvullingen en opmerkingen gekomen. Professionals merkten bijvoorbeeld op dat er rekening moet worden gehouden met de haalbaarheid, met name met het oog op personeelskrapte.

Uiteindelijk is de visie eind april akkoord bevonden.

Visie op (transmurale) palliatieve zorg

Patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening of 
kwetsbaarheid krijgen passende zorg en ondersteuning en weten de weg daarheen te vinden.

Passende zorg komt tot stand door de wensen, waarden en behoeften van de patiënt en naasten te
kennen,  en te toetsen aan wat haalbaar is. Het is duidelijk wat mensen in hun eigen omgeving kunnen
opvangen en waar professionele of vrijwillige hulp nodig is. De zorg en ondersteuning wordt in
samenhang en onder gezamenlijke verantwoordelijkheid geboden; zorgverleners en ondersteuners
binnen het netwerk informeren elkaar zorgvuldig, spreken dezelfde taal, hebben vertrouwen in elkaar,
en weten wanneer het goed is de ander in te zetten. Daarbij is het constant helder voor alle betrokkenen
wie de regie heeft in het zorgproces en wie het vast aanspreekpunt is voor patiënt en naasten. 

Benodigde zorg en ondersteuning zijn 24/7 beschikbaar voor patiënten en naasten. 

We volgen het Kwaliteitskader palliatieve zorg.

We streven ernaar dat deze visie in 2028 werkelijkheid is in de Septet-regio en handelen hiernaar.

Het vervolg
De visie wordt in de zomer voorgelegd aan de afzonderlijke stuurgroepen/kerngroepen van de netwerken palliatieve zorg. Daar wordt de visie al dan niet vastgesteld. We stimuleren dat elk netwerk enkele eigen ambities voor de komende jaren aan de visie 'hangt'.

Vervolgens gaan we scenario’s ontwikkelen voor de proactieve inzet van de in palliatieve zorg gespecialiseerde zorgverlener. Netwerken bepalen zelf welk scenario hun voorkeur heeft. Dat zullen we vervolgens uitwerken en implementeren.

* De eerste stap

De eerste stap in het project was het verzamelen van informatie over de huidige situatie en wat we willen. De resultaten hiervan hebben we eerder gedeeld (zie nieuwsbericht). De conclusies waren:

1. Generalistisch zorgverleners maken meer gebruik van informele consultatie dan van de formele route via PTMN of PaTz-groep. Informele consultatie verloopt voornamelijk via de consulent uit de PaTz-groep of via de specialistische zorgverlener vanuit de eigen organisatie. 
2. Degenen die gebruik maken van consultatie zijn over het algemeen zeer tevreden, zowel over de deskundigheid als over de wijze waarop wordt meegedacht. 
3. Zowel generalisten als specialisten hebben behoefte aan aanvullende vormen van consultatie, naast telefonisch en schriftelijk: bijvoorbeeld bedside consultatie of een MDO.
4. Consultatie buiten kantoortijden is beperkt, namelijk 10-25% van alle consultaties. Zowel in de huidige als de gewenste situatie. Het lijkt daarom niet efficiënt om per netwerk een aparte functie in te richten voor consultatie buiten kantoortijden.
5. PaTz-groepen hebben een positief effect op de kennis en deskundigheid van palliatieve zorg bij de deelnemers.

Wil je meer weten? Neem dan contact op met Mirjam Velting.

Het project 'Transitie consultatie' wordt uitgevoerd door Raedelijn.