Ingrid van Zuilekom van het lectoraat Smart Health en Hoofddocent Persoonsgerichte palliatieve zorg bij Hogeschool Saxion is samen met het netwerk palliatieve zorg Salland druk bezig met het samenstellen van een nieuwe opleiding voor zorgprofessionals die in de regio palliatieve zorg als aandachtsveld hebben. Naast bestaande opleidingen over palliatieve zorg, zoals bijvoorbeeld voor palliatieve zorg verpleegkundige, start deze vierdaagse opleiding vanaf november 2024. Wie is Ingrid, wat zijn de thema’s, voor wie is de opleiding en hoe wordt deze vormgegeven?
Al op de middelbare school twijfelde Ingrid: ga ik het onderwijs in of kies ik toch voor een opleiding verpleegkunde? Het werd het laatste, maar inmiddels kan ze beide interesses combineren in haar functie bij Saxion en doet ze promotieonderzoek bij de VU over wat specialistische palliatieve zorg inhoudt. Als Hoofddocent Persoonsgerichte Palliatieve Zorg kan ze al haar praktijkkennis overdragen aan zorgprofessionals.,,Ik ben blij dat ik die praktijkervaring heb”, vertelt ze. ,,Ik snap wat er leeft bij de zorgprofessionals die met palliatieve zorg te maken hebben. Ik weet hoe lastig het kan zijn om het gesprek aan te gaan met de patiënt/cliënt of met zijn of haar familieleden. Ook ik heb wel eens met een mond vol tanden gestaan. Ik vind het dan ook mooi om anderen op weg te helpen en mijn kennis te kunnen overdragen. Heel fijn om dat straks ook voor de professionals in Salland te mogen doen.”
De context van de zorgvrager is belangrijk
Tijdens de opleiding die Ingrid nu samen met het netwerk Palliatieve Zorg Salland aan het vormgeven is, is het van belang dat alle aspecten van palliatieve zorg aan bod komen. De zorgprofessionals die in de toekomst de rol van aandachtsvelder vervullen, leren we dat zij naar de context van de zorgvrager kijken, waarbij alle aspecten van palliatieve zorg aan bod komen. Zij hebben een belangrijke rol in het signaleren van veranderingen in de zorgvraag van de patiënt en diens naasten. Hoe gaat het met iemand? Wat is belangrijk in iemands leven? Hoe kunnen we de zorg zo organiseren zodat het naadloos aansluit op de wensen en behoeften van de patiënt en diens naasten.?
Tijdig in gesprek gaan en anticiperen op veranderingen
Bij palliatieve zorg gaat het over tijdig in gesprek gaan en anticiperen op veranderingen. Daarom is er aandacht voor de fysieke kant, de psychologische aspecten, de sociale behoeften en zingeving. ,,Het is belangrijk om tijdig met een cliënt of patiënt in gesprek te gaan”, licht Ingrid toe. ,,Ik heb in mijn werk als oncologieverpleegkundige gemerkt dat dat veel kan opleveren voor zowel de patiënt/cliënt als het team zorgprofessionals rondom hem of haar. Ik zag zoveel verschillen in coping stijlen en verwerking strategieën. Sommige mensen kiezen voor een intensief behandeltraject, anderen zien daar van af. Het gaat er om dat we aandachtsvelders leren hoe zij hierover het gesprek kunnen aangaan. Hoe krijg je wensen en behoeften van de patiënt of client duidelijk, zodat je tijdig kunt anticiperen op veranderingen in de zorgbehoefte. Ik merkte dat ik het voor al die mensen belangrijk vond om met hen in gesprek te gaan over hun wensen in deze fase en deze ook te bespreken met mijn teamleden.”
,,De fysieke, sociale en psychologische aspecten hangen met elkaar samen”, gaat ze verder. ,,We leren dan ook in deze opleiding dat het belangrijk is om alles in ogenschouw te nemen. Als iemand continu vermoeid is door een bepaalde ziekte, kan dat somberheid veroorzaken. Dan is het de kunst om de juiste zorg en ondersteuning te geven. Soms kom je bij mensen een enorme doodsangst tegen. Dan kan het goed zijn om bijvoorbeeld een psychloog, dominee of priester in te schakelen. Of om zelf in gesprek hierover met de patiënt te gaan.”
Haakjes om gesprek te starten
De manier waarop zorgprofessionals zo’n gesprek kunnen voeren, komt uiteraard ook in de opleiding aan bod. ,,Het is de kunst om dit op een natuurlijke manier te doen”, zegt Ingrid. ,,Zorg dat je een aanknopingspunt voor een gesprek hebt. Als je bijvoorbeeld een reisgids ziet liggen met daarop een advertentie voor vakanties in de zomer van 2024, vraag dan eens hoe de cliënt of patiënt kijkt naar de zomer van 2024. Wat zijn de verwachtingen? Is hij of zij nog in staat om op reis te gaan? En als iemand last van longfalen heeft en steeds naar het ziekenhuis moet, vraag dan eens hoe hij of zij zijn eigen ziektebeeld ziet. Wat wil hij of zij nog aan behandelingen?
Signalen delen met je team
Het gaat er dus vooral om dat we weten van de zorgvrager en zijn omgeving hoe we de zorg zo kunnen organiseren dat dit overeenkomst met de wensen en behoeften van hem of haar. Vervolgens is het goed om de uitkomsten van die gesprekken en wat je zelf signaleert te delen met alle zorgprofessionals rondom de patiënt of cliënt. Wat zien zij? Allemaal zaken die aan bod komen in de opleiding. Op deze manier worden zorgprofessionals zich er nog meer van bewust dat zij veel voor een patiënt of cliënt in de laatste levensfase kunnen betekenen als ze maar tijdig signaleren, in gesprek gaan en de juiste acties ondernemen.”
Praktische informatie
De opleiding is voor verzorgenden IG, mbo en hbo verpleegkundigen met aandachtsgebied palliatieve zorg en start in november 2024. Er zijn vier lesdagen en een afsluitende opdracht. Deze opdracht zal vooral gericht zijn op de positie binnen de organisatie van de zorgprofessional met aandachtsgebied palliatieve zorg.
Interesse? Via deze link vind je meer informatie en kan je je alvast aanmelden!