“Op zoek naar verbinding”

Wie ben je?

Ik ben Laetitia Schillemans, gespecialiseerd verpleegkundige oncologie en palliatieve zorg en ambassadeur van PaTz, wat staat voor palliatieve zorg thuis.

Als zelfstandig verpleegkundige in Soest werk ik voor Care for Cancer Allerzorg. Huisartsen vragen mij in consult, waarna ik op huisbezoeken ga bij de patiënt. Ik werk nauw samen met andere professionals die werkzaam zijn in de oncologische en palliatieve zorg in Soest, zoals ergotherapeuten, hapto-therapeuten en de oncologisch fysiotherapeut. Samen vormen wij Elzis, eerstelijns zorg in Soest. Met de oncologische werkgroep organiseren we lotgenotencontact voor oncologische patiënten en met de palliatieve werkgroep Café Doodgewoon, voor de bredere palliatieve patiëntengroep.

Door mijn werk in het palliatief adviesteam van het Antonius Ziekenhuis heb ik me het brede palet van palliatieve zorg eigen gemaakt. Ook de cardiologische, neurologische en de COPD patiënten.

Verder ben ik onderdeel van het PTMN, het Palliatief Advies Team Midden Nederland. Wij geven advies aan zorgmedewerkers over palliatieve zorg. In 95 % van de gevallen is het een huisarts die ons belt. Gespecialiseerde artsen en verpleegkundig specialisten bespreken de vraag en brengen schriftelijk advies uit. Zo nodig kunnen wij overleggen met andere specialisten zoals psychiaters, apothekers of internisten.

Tenslotte bied ik ook nog complementaire zorg, aromatherapie. Dat is een heel mooie aanvulling op de algemene palliatieve zorg.

Hoe ben je in de palliatieve zorg terecht gekomen?

Ik werkte bij Beweging 3.0 als oncologieverpleegkundige en bij het STMN specialistisch team Midden Nederland. Waar ik veel in aanraking kwam met patiënten die palliatieve zorg nodig hadden. Toen de kans zich voordeed om de post HBO palliatieve zorg te gaan doen, greep ik die met beide handen aan. En op dat moment viel alles op zijn plek. Dat was zo mooi om te ervaren. Dat was precies de zorg zoals ik het voor me zie. De kwetsbaarheid van de mensen, de intensiteit de het aanwezig mogen zijn en een stukje meelopen en begeleiden in die laatste levensfase, dat boeide mij enorm.

Wat zijn je persoonlijke drijfveren voor de palliatieve zorg?

Er zíjn voor de kwetsbare patiënt en zijn naasten. Je kunt echt een verschil maken door ervoor te zorgen dat de patiënt goede voorlichting krijgt over wat er allemaal mogelijk. Zodat ze zelf de keus kunnen maken die bij hen past op dat moment. Soms denken mensen “laat de dokter het maar zeggen, dan zal het wel goed zijn”. Maar de patiënt mag zelf beslissen.

Wat vind je mooi aan dit werk en wat vind je moeilijk?

Ik vind het mooi dat je zo dichtbij mag komen. Dat je zo intens bij mensen betrokken bent. Je kunt zoveel betekenen. Door rust in de chaos te brengen en van angst naar vertrouwen toe te werken.

Wat ik soms lastig vind is de versnippering in de zorg. Mensen hebben soms met veel verschillende professionals te maken. En de uitdaging is dan om met elkaar goed die verbinding te krijgen, vooral in tijden van krapte in de zorg.

Is dat ook waarom je bij de PaTz terecht gekomen bent?

ja zeker. Ik vind het zo belangrijk dat de huisarts van begin af aan meeloopt met die patiënt, ook als de specialist betrokken is. Samen met de oncologie palliatief verpleegkundigen ondersteunen we de patiënt. Daarom vind ik die PaTz groepen zo ontzettend belangrijk en zo mooi wat daar gebeurt.

PaTz staat voor palliatieve zorg thuis. Hier in Soest is de PaTz een groep met in de basis huisartsen en wijkverpleegkundigen, aangevuld met inhoudelijk deskundigen. Omdat ik ambassadeur ben voor PaTz, heb huisartsen en de collega’s uit Elzis benaderd om een PaTz groep te starten. Gelukkig werd daar enthousiast op gereageerd en konden we van start.

Hoe ziet een PaTz overleg eruit?

PaTz staat voor ‘tijdig, deskundig en samen’. In een PaTz bijeenkomst willen we tijdig de palliatieve patiënten in beeld krijgen. Daarvoor kan iedere deelnemer een patiënt inbrengen. Aan de hand van de vier dimensies (lichamelijk, psychisch, sociaal en existentieel) wordt de casus dan besproken. De inbrenger kan een vraag stellen over allerlei zaken, zoals over samen beslissen, proactieve zorgplanning, levenseinde gesprek, moet er misschien nog een andere discipline bij, enzovoorts. Je gaat dus met elkaar kijken wat er goed gaat en wat er in de toekomst nodig is.

Dit is niet alleen nuttig voor de inbrenger, maar ook een kans voor deskundigheidsbevordering voor alle leden van de groep.

Zo hadden we laatst een man van 60 jaar met keelkanker, met een heel snel verloop. Hij had veel lichamelijke klachten en een betrokken netwerk, die graag veel zelf wilden doen. Partner ervaarde veel verdriet, angst en onzekerheid. We hebben toen als PaTz groep de vraag verkend: wat is er nodig van de professionals om zoveel mogelijk rust en vertrouwen te creëren in deze situatie, zodat er voldoende ruimte is om goed afscheid van elkaar te kunnen nemen? Een van de dingen waar we op uit kwamen was de inzet van een oncologieverpleegkundige om te kijken naar de ervaren symptoomlast van de man en de vragen van de partner. Zo zochten we samen naar wat het gezin nodig heeft om het samen aan te kunnen.

Wat kunnen verpleegkundigen doen als ze willen deelnemen aan een PaTz-groep?

Op https://palliaweb.nl/patz kunnen verpleegkundigen alles vinden omtrent de PaTz. Ook waar een PaTz groep in hun omgeving is. Als je geen lid bent van een PaTz groep, maar toch een vraag zou willen inbrengen, dan kan een collega die wel lid is jouw casus inbrengen. Ook is het soms mogelijk om zelf een keer deel te nemen. Een PaTz groep komt meestal zes keer per jaar bij elkaar.

Wanneer mensen belangstelling hebben om een nieuwe groep te starten, kunnen ze met mij contact opnemen. Als PaTz ambassadeur kan ik hen daarbij ondersteunen.

Voor het starten van een nieuwe groep is het belangrijk om enthousiaste collega’s te vinden. Om te kunnen starten zijn ongeveer 4 tot 6 huisartsen nodig en 4 wijkverpleegkundigen. Dat mag gewoon van verschillende organisaties zijn, dat is juist fijn. Op die manier wordt een vaste groep gevormd, die gedurende een bepaalde tijd met elkaar optrekt. Dit creëert een veilige omgeving voor het delen van vragen en ervaringen. Er is financiering beschikbaar om een groep op te zetten. Er zijn mogelijkheden om de tijd te kunnen declareren, maar ik zie bij heel veel huisartsen dat die het zo waardevol vinden, dat de financiering bijna ondergeschikt is. Dat blijkt ook uit onderzoek. Wanneer een patiënt in een PaTz groep is besproken, er minder ongewenste ziekenhuisopnames zijn in de laatste 3 maanden van het leven.

Weten de patiënten eigenlijk dat ze besproken worden?

Jazeker. En dat vinden de patiënten ook fijn. Het geeft hen vertrouwen.

Waar ben je trots op?

Ik ben blij met alles wat ik doe. De combinatie van alle verschillende werkzaamheden die ik heb maakt het zo divers. Het is allemaal met elkaar verbonden. Die kruisbestuiving is heel waardevol.

Welke les heb jij geleerd In de palliatieve zorg en wat wil je daarvan ook meegeven aan jouw collega’s die ook in de palliatieve zorg werken in deze regio?

Het gaat niet om jou. Dat is het allerbelangrijkste. Het draait om het proces van de patiënt. Ook al zie jij soms dat het anders zou kunnen, jij bent er om te steunen en te begeleiden. De patiënt geeft aan waar hij of zij behoefte aan heeft en als hulpverlener moet je echt ‘op je handen zitten’, meebewegen met alles wat er gebeurt. Blijf nabij en blijf betrokken.