Passende zorg in de laatste levensfase door betrokkenheid van verpleegkundigen bij gezamenlijke besluiten

Doel

Meer passende zorg realiseren die aansluit bij de wensen en zorgbehoeften van patiënten in de laatste levensfase in een ziekenhuissetting. Gezamenlijke besluitvorming van patiënten, naasten en alle betrokken professionals over wel of niet (door)behandelen is belangrijk voor passende zorg. Denk hierbij aan keuzes over wel of niet nog chemotherapie of radiotherapie? Nog antibiotica geven als er bijkomende infecties zijn? Wel of niet kunstmatig voeding of vocht toedienen?

Waarom dit project?

In de laatste levensfase, wanneer genezen geen optie meer is, is gezamenlijke besluitvorming door patiënten, naasten en zorgprofessionals belangrijk om 'passende zorg' te bieden, ofwel zorg die past bij de zorgbehoeften en wensen van patiënten en die geen extra lijden geeft. Verpleegkundigen hebben frequent contact met patiënt en familie en beschikken daardoor vaak over informatie die relevant is voor passende zorg. Toch is de rol van verpleegkundigen tot op heden onderbelicht gebleven. In het project willen we betrokkenheid van verpleegkundigen bij gezamenlijke besluitvorming versterken, zodat belangrijke beslissingen over levensverlengend behandelen beter aansluiten bij de persoonlijke waarden en voorkeuren van een patiënt, en (dus) tot meer passende zorg in de laatste levensfase.

Resultaten

Het project is gestart 1 juni 2018 en inmiddels hebben we de volgende resultaten bereikt:

• Kennisclip “Passende zorg” (te zien via https://vimeo.com/434675224)
• Wetenschappelijk artikel “Feasibility and effectiveness of tools that support communication and decision making in life-prolonging treatments for patients in hospital: a systematic review” - een overzichtsstudie over gesprekshulpmiddelen voor gesprekken en beslissingen over levensverlengende behandelingen.
• Wetenschappelijk artikel “The role of hospital nurses in shared decision-making about life-prolonging treatment: a qualitative interview study” - een studie naar opvattingen van verpleegkundigen over hun rol bij  samen beslissen.
• Trainingsprogramma voor het gebruik van het zakkaartje “Vier stappen van gedeelde besluitvorming” (NFK) en voor vaardigheden in samen beslissen rond levensverlengende behandelingen.

In het vervolg van het project

• Wordt de training voor verpleegkundigen en artsen in de participerende instellingen afgerond
• Implementeren en evalueren we het gebruik van het zakkaartje en van het trainingsprogramma

Samenwerkingspartners

• Amsterdam UMC
• Nivel
• Patiëntenfederatie Nederland
• Spaarne Gasthuis Hoofddorp
• Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk
• Dijklander Ziekenhuis Hoorn
• VUmc Academie
• V&VN
• NPV
• IKNL
• NFK
• Technische Universiteit Delft Faculteit Industrieel Ontwerpen

Financiële ondersteuning

Dit project wordt mogelijk gemaakt door ZonMw en maakt deel uit van het programma Palliantie. Meer dan zorg.