Implementatie SigMa-methodiek: samen op zoek naar instrumenten voor tijdig en nauwkeurig signaleren van veranderingen in de palliatieve fase bij verpleeghuisbewoners.

Waarom dit project?

Het tijdig en nauwkeurig signaleren van veranderingen bij verpleeghuisbewoners in de palliatieve fase is een belangrijke voorwaarde voor goede palliatieve zorg. In de praktijk verloop het signaleren en markeren echter niet altijd optimaal. Het risico bestaat dan dat de zorg niet meer aansluit bij de behoeften van de bewoner. Instrumenten die in theorie zouden kunnen ondersteunen bij het signaleren en markeren worden in de praktijk nauwelijks gebruikt omdat deze niet aansluit bij de wensen en behoeften van de zorgmedewerkers. Een instrument wordt dan vooral gezien als een administratieve last.

Een instrument wordt pas als ondersteunend ervaren als het aansluit op de wensen en behoeften van deze zorgmedewerkers. Omdat deze wensen en behoeften context gebonden zijn, zal de voorkeur voor een instrument niet overal gelijk zijn. Met de SigMa-methodiek, die is ontwikkeld in een actieonderzoek in 10 verpleeghuizen, kan een organisatie zelf op zoek gaan naar een passend instrument dat aansluit bij de lokale wensen en behoeften.

Doelstellingen

Het project heeft als doel de SigMa-methodiek in de praktijk te implementeren en te evalueren. De SigMa-methodiek is een methode om de signalerende rol van de verzorging in verpleeghuizen te verbeteren, door samen met de zorgmedewerkers op zoek te gaan naar ondersteunende instrumenten die aansluiten bij hun behoeften en wensen. In dit implementatieproject gaan 3 organisaties zelfstandig met de methodiek aan de slag. Het proces wordt gevolgd om om te kijken hoe dit verloopt, welke ondersteuning gewenst is en welke aanpassingen aan de methodiek nodig zijn.

Resultaten

Concreet levert het project een verbeterde, gebruiksvriendelijke versie van de SigMa-methodiek op voor gebruik in verpleeghuizen. Daarnaast stimuleert het project het gebruik van instrumenten in de praktijk en wordt het bewustzijn van zorgmedewerkers met betrekking tot hun signalerende rol versterkt. Daarmee draagt het project bij aan de kwaliteit van de palliatieve zorg voor verpleeghuisbewoners.

Ontwikkeling van de SigMa-methodiek (2017 - 2019)

Middels ‘action research’ werd gekeken naar mogelijkheden voor verbetering van het tijdig signaleren en markeren en actie ondernemen. Action research integreert implementatie in de praktijk met kwalitatief en kwantitatief onderzoek. Verzorgenden, specialisten ouderengeneeskunde, andere zorgverleners, vrijwilligers, onderzoekers, bewoners en hun naasten werkten als partners samen aan het doel om beter te signaleren en markeren. De onderzoekers waren de deelnemers van dienst als er bijvoorbeeld behoefte was aan een aangepaste versie van een instrument. Wij brachten bevorderende en belemmerende factoren van implementatie van - naar verwachting verschillende - instrumenten systematisch in kaart. Dit levert waardevolle informatie voor implementatie in andere organisaties.

Het project resulteerde na 24 maanden in de ‘SigMa-methodiek’. De methodiek is uitgelegd met video’s en een handleiding.

Samenwerkingspartners 

Er zijn drie netwerken en drie zorgorganisaties betrokken bij het project.

• NPZ Kop van Noord-Holland in samenwerking met WoonZorggroep Samen
• NPZ Zaanstreek-Waterland in samenwerking met de Zorgcirkel
• NPZ Rotterdam e.o. in samenwerking met Lelie Zorggroep.

Financiële ondersteuning

Dit project wordt mogelijk gemaakt door ZonMw en maakt deel uit van het programma Palliantie. Meer dan zorg.

Contact:
Masha Zee
Amsterdam UMC, locatie VUmc
M.zee@amsterdamumc.nl