Een euthanasieverzoek: wat doe je dan?

Je bent huisarts en op een dag stelt een patiënt je de vraag: Wilt u mij helpen met euthanasie? Waar kan je als huisarts terecht met vragen over een euthanasieverzoek?

Als een huisarts een verzoek om euthanasie krijgt, kan dat vragen oproepen, zoals: hoe gaat zo’n procedure? Welke criteria gelden er? Maar daarnaast ook: hoe sta ik daar eigenlijk zelf tegenover? Wil ik aan zo’n verzoek meewerken? Als eerste kan je het verzoek én je eigen vragen en twijfels bespreken met een collega. Erover sparren helpt om een duidelijker beeld te krijgen van de patiënt en zijn of haar situatie, en jouw eigen gevoel daarover.

Voor informatie, advies en consultatie kun je terecht bij Expertisecentrum Euthanasie. Zij begeleiden artsen bij euthanasietrajecten van hun patiënten en verlenen zorg aan hulpvragers die bij hun eigen behandelaar niet terecht kunnen. Ook kun je terecht bij een SCEN-arts (Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland). Dat zijn huisartsen en medisch specialisten die speciaal zijn opgeleid hiervoor. Ze geven informatie en advies op juridisch, ethisch en communicatief gebied, maar ook over de medisch-technische uitvoering. Een overzicht met telefoonnummers per regio vind je op de website van SCEN.

Procedure
Je gaat verder in gesprek met je patiënt over het verzoek en de procedure. Je bekijkt of er aan de zes zorgvuldigheideisen wordt voldaan. Is de vraag vrijwillig en wel overwogen? Is er sprake van uitzichtloos en ondraaglijk lijden? Heeft de patiënt voldoende informatie over zijn of haar medische situatie? Is er geen redelijke andere oplossing? Heb je een onafhankelijk arts geraadpleegd? Tot slot moet de euthanasie op een medisch zorgvuldige manier uitgevoerd worden.

Als het verzoek niet aan de eerste vier zorgvuldigheideisen voldoet, bespreek je dat met de patiënt. Als dat wel zo is, dan schakel je de andere, onafhankelijk arts in. Een SCEN-arts wordt daarbij aangeraden. Een praktijkgenoot of iemand anders die op een of andere manier een afhankelijkheidsrelatie heeft met jou komt in principe niet in aanmerking om als formeel consulent op te treden. De SCEN-arts toetst of er aan de zorgvuldigheidseisen is voldaan. Om dat te doen voert hij of zij een gesprek met jou, bestudeert de medische informatie, en bezoekt de patiënt. Vervolgens deelt de SCEN-arts het oordeel met jou. Jij blijft eindverantwoordelijk, de SCEN-arts zal nooit de uitvoering van de euthanasie overnemen. Je bespreekt de uitkomst met je patiënt en welk besluit jij op basis daarvan hebt genomen.

SCEN-artsen verlenen geen palliatief consult. Daarvoor kun je terecht bij de consultatieteams palliatieve zorg.

Kijk voor meer informatie op
Expertisecentrum Euthanasie
De 6 zorgvuldigheidseisen van de euthanasiewet
SCEN-site met SCEN-telefoonnummers per regio
KNMG-dossier Euthanasie