De laatste 1000 dagen: hoe doe je dat goed?
Voormalig huisarts Machteld Huber is de grondlegger van het gedachtegoed van Positieve Gezondheid. Ze vindt dat gezondheid breder is dan de afwezigheid van ziekte en klachten. Elementen als veerkracht, zingeving en zelfmanagement staan steeds meer centraal. Ze schreef een blog over de vraag hoe je de laatste 1000 dagen van je leven goed kunt invullen.
Afgelopen december werd ik 70. Ik werkte nog steeds behoorlijk hard – voor mijn idealen van meer gezondheid en zingeving voor iedereen, maar ik voelde sterk de behoefte om mij nu op iets anders te gaan richten. Ik wil mij gaan voorbereiden op mijn eigen levenseinde. Niet dat ik ziek ben of een reden heb om te verwachten spoedig te sterven; ofschoon mijn lijf merkbaar ouder wordt, voel ik mij prima. Maar toen mijn ouders overleden, hadden zij níets opgeruimd. Ik ben een jaar bezig geweest om hun spullen op te ruimen, te verdelen met broer en zus, en voor alles verder een goede bestemming te vinden. Ik had het gevoel dat ik hún leven aan het afronden was voor hen en ik deed dat zo zorgvuldig mogelijk. Maar wat was het zwaar, echt een trauma! En ik hield daaraan over: zo dus niet voor mij!
Mijn leven
Ik weet niet wanneer ik doodga, maar ik wil dan alles voorbereid hebben. Ik wil er klaar voor zijn. Ik las ergens dat de Zweden er een woord voor hebben: Döstädning, opruimen voor je doodgaat. De Zweedse Margareta Magnusson schreef er een boekje over, dat nu alleen nog 2e hands te krijgen is. Wát een proces! Want dat opruimen betekent tegelijk terugkijken op je eigen leven. Aan al die vele spullen die je verzameld en bewaard hebt in je leven zit een verhaal, en herinneringen. Ik heb grote behoefte om alles door mijn handen te laten gaan en nog eens terug te kijken en te voelen wat ik allemaal meegemaakt heb. Mooie, maar ook moeilijke perioden, allebei. Want het was en is míjn leven, waar ik respect voor heb, want ik heb het toch maar volgehouden en gedaan en geleefd.
Loslaten
Daaraan wil ik nu een periode aandacht besteden. En dan loslaten en heel veel spullen wegdoen. Zo mogelijk er een mooie bestemming voor vinden waarbij iemand anders er blij mee is. Of naar de Kringloop, óf gewoon in de vuilnisbak of versnipperaar. Maar het gaat mij om met aandacht alle herinneringen te doorleven en dan ruimte te scheppen! Alleen overhouden wat nog een heel bijzondere betekenis voor mij heeft. Zodat áls de dood zich aandient, ik het gevoel heb ‘het is goed zo, ik ben er klaar voor – welkom’. En als ik dan klaar ben en nog níet doodga, ga ik enorm genieten van de tijd die er dan nog is!
Einde van het leven
Het zal een heel proces zijn en daarover denkend kwam opeens de term ‘De laatste 1000 dagen’ in mij op. Want steeds vaker hoor je nu over het belang van ‘De eerste 1000 dagen’, om een kind een goede start te geven in het leven. Eigenlijk is dát wat ik wil onderzoeken voor het einde van het leven – hoe doe je dat goed? Ik ben gewend om het leven te leven en ondertussen ook mijzelf te observeren, hoe het met mij gaat. Dat werd een gewoonte toen ik in mijn jonge jaren een aantal keren heel ziek was; wát deed mij goed en wat juist niet? Dat wil ik nu dus ook gaan doen! Geen idee wat er allemaal komt.
De werkgroef zat diep
Welnu lieve lezers – het is nu maart. Drie maanden na die december-verjaardag. En hoe is het? Vol overtuiging bracht ik mijn officiële werktijd terug tot 1 dag per week. Daarnaast zou ik met mijn andere thema bezig zijn. Tja… dat lukte aanvankelijk dus van geen kant! Er waren zóveel zaken die nog niet af waren, nieuwe vragen tóch maar even beantwoorden en de vraag voor die lezing is toch wel heel leuk. Kortom, ik bleef toch volledig in dezelfde groef hangen als voorheen en merkte dat ik mij zelfs schuldig voelde als ik niet werkte. Terwijl ik ondertussen toch óók al wel bezig was met spullen wegdoen – ik ruimde bijvoorbeeld na Kerst onze garage op tot in de kleinste details en daar hangt nu een sfeer van een Zen-tuin. Dat betekent voor mij dat er rust is, het is er schoon, alles klopt. Ik voelde ‘zó wil ik het hebben, ook voor de rest’. Maar die garage was makkelijk, want dat is nog niet zo ‘dichtbij’. Maar het voelde al wel héérlijk en ook zo van ‘ik kan het’.
Maar die werkgroef zat diep. Daar heb ik wat aan kunnen doen, door in de 1e week van maart te gaan vasten. Dat doe ik zo’n tweemaal per jaar en dan word ik heel helder en voel mij enorm goed. En in die week lukte het wél om op het niveau van die diepe groef de knop om te zetten. Sindsdien werk ik ook nog wel meer dan die ene dag, maar voel mij niet meer schuldig als ik niet werk en ben veel meer bezig met voor spullen een nieuwe bestemming te zoeken. Hoe dat gaat, daar vertel ik graag in mijn volgende blog wat over.
Machteld Huber, voormalig huisarts en onderzoeker. Ontwikkelde het brede begrip Positieve Gezondheid, waarbij zingeving centraal staat. Zij volgt haar eigen ‘laatste 1.000 dagen project’ en deelt haar belevenissen in periodieke blogs op de website van het Landelijk Expertisecentrum Sterven.