35 jaar Stadshospice Utrecht
Stadshospice Utrecht vierde op 22 en 23 maart een dubbel jubileum: al 35 jaar bieden ze vrijwilligers aan stervenden thuis en al 20 jaar kunnen mensen terecht in het hospice.
Burgemeester Sharon Dijksma bracht op 22 maart een bezoekje aan het hospice. “We wilden haar graag een beeld geven hoe het eraan toe gaat hier, hoe zorgverleners en vrijwilligers samenwerken en een veilige en vertrouwde plek bieden,” vertelt Joke Perk, sinds vorig jaar directeur van Stadshospice Utrecht. “In het hart van ons huis – de keuken – zaten we met haar om tafel en vertelden drie vrijwilligers over hun ervaringen, wat hen geraakt heeft. Voor de burgemeester momenten van kippenvel. Daarna volgde een rondleiding door het hospice. Ze wilde daar graag de tijd voor nemen, mensen ontmoeten. Voor haar, voor ons en onze gasten een ontmoeting van hart tot hart.”
Een van de vrijwilligers die erbij was, is Athy de With. “Ik vertelde de burgemeester over een speciale ervaring die ik had, bij een vrouw van begin vijftig. Ze wilde nog zo graag een bepaald boek lezen. Dat heb ik haar toen voorgelezen. Het speelde zich af in Cambodja, ik ben daar jaren geleden eens geweest en kon haar daar over vertellen. Het was bijzonder om dat zo met haar te kunnen doen. Helaas overleed ze voordat het boek uit was. Haar man heeft het op verzoek van zijn vrouw aan me gegeven, ik heb het nog steeds.”
Enige hospice in Utrecht
Het begon 35 jaar geleden allemaal met de vrijwilligers thuis, vertelt Joke Perk. “Ruim twintig jaar geleden openden we de deuren van ons eigen kleinschalige hospice, zodat mensen ook bij ons kunnen verblijven. We begonnen met vier bedden, anderhalf jaar geleden breidden we uit naar zes. Dat vonden we nog wel even spannend: is die behoefte er wel in de stad? Dat bleek zeker zo te zijn. Dat is eigenlijk ook niet gek, als je bedenkt dat we het enige hospice zijn in de stad Utrecht.”
Er werken nog steeds veel vrijwilligers bij Stadshospice Utrecht, zowel in het hospice zelf als bij mensen thuis. Athy sinds acht jaar, vooral bij mensen thuis. “Het mooie aan vrijwilliger zijn in het hospice is dat je in een team werkt, met andere vrijwilligers, een verpleegkundige,” vertelt ze. “Maar het bijzonderste vind ik toch de inzet thuis, daar ben ik echt op mijn plek. Het is zo bijzonder om bij mensen achter de deur te komen, op zo’n intiem moment. En dat je daar dan iets wezenlijks kunt betekenen.”
Afstemmen op de behoefte
Zodra Athy binnen is, begint het kijken en het luisteren, vertelt ze. “Een collega van me zegt altijd: Als we binnenkomen laten we onze ego achter op de deurmat. We stemmen af op de behoefte daar. Er zijn, dat is de essentie. De mantelzorger moet even op adem kunnen komen. Even naar de kapper, even afspreken met een vriend. Zij moeten het vol kunnen houden namelijk.”
Ondertussen blijft de vrijwilliger bij de stervende. “Ik zet ik een kopje thee, lees iets voor, klets wat. Je ziet wat er aan de muur hangt: Goh, u heeft veel gereisd, en wat een grote familie heeft u. Als iemand slaapt zit ik gewoon in een hoekje zelf wat te lezen, of hou iemands hand vast. Een vrouw zei eens: Ga maar in de woonkamer zitten. Tien minuten later riep ze dat ik bij haar moest komen. Dat is allemaal goed.”
Veilige en vertrouwde plek
Bij Stadhospice Utrecht blijven ze kijken wat er allemaal nog meer mogelijk is, naast de zorg en de verzorging. Joke: “Tijdens ons jubileum waren de Bedside Singers er, een groep die komt zingen bij mensen in de stervensfase. Muziek kan zoveel troost, rust en ontspanning bieden. Maar ook massages en aromatherapie kunnen een aanvulling zijn.” Ze vindt het mooi om zo een veilige en vertrouwde plek te creëren voor mensen die stervende zijn. “En om te zien wat vrijwilligers allemaal kunnen bieden om bij te dragen aan de kwaliteit van leven als de dood nabij is.”