Interview Christien van Ark

Op 2 april nam Christien van Ark afscheid van Beweging 3.0 als clustermanager en daarmee ook als lid van de stuurgroep van het Netwerk Palliatieve Zorg Eemland. Christien was bij de oprichting van het NPZ Eemland in 2004 de allereerste netwerkcoördinator. Alle reden om met haar in gesprek te gaan over 20 jaar Netwerk Palliatieve Zorg Eemland.

Wat was destijds je motivatie om te kiezen voor de palliatieve zorg?

Ik ben verpleegkundige van huis uit. Ik ben begonnen in Ziekenhuis Zonnegloren in Soest. Daarna ben ik naar de GGD gegaan. Daar heb ik voor soa/ aids een netwerk opgebouwd, om soa en aids onder de aandacht te brengen. Dat was toen nog een onbekend thema. Toen ik in 2004 het Netwerk Palliatieve Zorg Eemland ging opzetten, was palliatieve zorg ook een onbekend onderwerp. Ik moest vaak uitleggen aan mensen wat palliatieve zorg betekent en waar het verschil zit met terminale zorg.

Het Netwerk begon in 2004 met afgevaardigden vanuit 6 organisaties: Hospice Dôme (in 2004 geopend), de vrijwilligers palliatieve terminale zorg, het ziekenhuis, de VVT instellingen en de huisartsen. Samen vormden we de stuurgroep. Zij waren voor mij ook sparring partners, wat fijn was, want ik was immers in mijn eentje als netwerkcoördinator. Andere instellingen kwamen later erbij, zoals GGz, VGZ en de geestelijk verzorgers.

Ik heb het altijd leuk gevonden om iets nieuws op te zetten. Het opbouwen van een heel nieuw netwerk, om iedereen om de tafel te krijgen rondom dat prachtige thema, dat vond ik geweldig om te doen.

Hoe zag de begintijd eruit?

Ik begon met kennismakingen en het schrijven van een jaarplan. Een plan om aandacht te vragen voor palliatieve zorg. Waar het heen zou gaan, wist ik nog niet. De subsidie was toegekend voor één jaar en mijn contract was ook maar voor één jaar. Dat was dus nog wel spannend. Ik was veel aan het schrijven en bellen, ging werkgroepen oprichten en overleggen en vandaaruit de deskundigheidsbevordering op poten zetten. En er moest een logo komen en een nieuwsbrief naar alle leden. Die werd maandelijks verstuurd, toen nog op papier.

Ook werd de website gebouwd. Daarmee werd het netwerk steeds breder, als een wolk verspreidde de aandacht voor palliatieve zorg zich langzaam maar zeker in Eemland. Na 3/4 jaar werd duidelijk dat de subsidie met nog een jaar verlengd zou worden en uiteindelijk zijn we 20 jaar verder.

Was iedereen gelijk enthousiast?

Het onderwerp palliatieve zorg terminale zorg mag altijd rekenen op brede belangstelling. Mensen waren vanaf het begin erg betrokken bij dit onderwerp en van goede wil om met elkaar de zorg te verbeteren, maar om een hele organisatie of een breed draagvlak te creëren, dat kost vooral veel tijd.

Na drie en een half jaar stopte je als netwerkcoördinator. Ben je wel betrokken gebleven bij de palliatieve zorg?

Na ruim drie jaar ben ik de VVT ingegaan en ging ik aan de slag met allerlei onderwerpen die speelden in de veranderingen in de ouderenzorg. Daarbij heeft  palliatieve zorg zeker altijd een warm plekje in mijn hart gehouden. Ik ben altijd pleitbezorger geweest en ook portefeuillehouder palliatieve zorg binnen Beweging 3.0. Ik was ook betrokken bij het starten met de waakmand en bij de signaleringsbox. Een jaar of 3, 4 geleden kwam ik weer terug in het NPZ Eemland, in de stuurgroep. Daarmee was de cirkel weer rond.

Waar ben je het meest trots op, wat je in die eerste jaren hebt bereikt?

Het belangrijkste vond ik de samenwerkingen die verbeterd werden. Ik vond het heel fijn dat het netwerk ging groeien en bloeien. Dat iedereen het nut en de noodzaak zag van optimale palliatieve zorg en van het Netwerk.

Toen droeg jij het stokje over aan jouw opvolger. Wat was de grootste uitdaging die je haar meegaf?

Ik denk dat de grootste uitdaging was voor mijn opvolger om het thema palliatieve zorg steeds maar weer onder de aandacht te houden. Om mensen er steeds weer bij te betrekken en verder te groeien. Als er andere urgente onderwerpen prioriteit krijgen in de verandering in de zorg, dan valt palliatieve zorg soms weer snel uit het bakje, heb ik gemerkt.

Wat was volgens jou de mooiste verandering in de palliatieve zorg in Eemland?

Een paar dingen springen er voor mij uit. De oprichting van het Centrum voor Levensvragen was een hele mooie ontwikkeling. Daarnaast de continuïteit in de deskundigheidsbevordering, steeds elkaar opzoeken en van elkaar leren. En ik vond het heel gaaf toen de vrijwilligers palliatieve zorg in de hospices kwamen, en later ook op andere locaties. En toen de VVT instellingen een kenniskring gingen formeren, dat vond ik ook een mooie beweging. Verandering moet van binnenuit komen, het netwerk is daarbij ondersteunend.

Als je kijkt naar de palliatieve zorg, wat is volgens jou de grootste uitdaging voor de komende tijd?

Hoe breng je de uitkomsten van het wetenschappelijk onderzoek naar de mensen die aan het bed staan. Hoe breng je praktijk en theorie bij elkaar. Hoe zorg je dat je elkaars taal spreekt.

30 maart was je laatste werkdag. Weet je al wat je nu gaat doen?

Ik ga eerst even een time out nemen en daarna ga ik me oriënteren op een nieuwe baan of een nieuwe opdracht. Ik heb wel bedacht dat ik binnen de ouderenzorg en/ of palliatieve zorg blijf. Er is nog genoeg te doen in dit werk.

Wat wil je de mensen die werken in het Netwerk Palliatieve Zorg Eemland meegeven?

Er is zoveel kennis en zoveel ervaring in het Netwerk. Blijf elkaar opzoeken en blijf leren van elkaar, dat is volgens mij het belangrijkste. Wees nieuwsgierig naar hoe de ander het doet.