Column Frans Miggelbrink | Congres ‘Goed gaon’
Tijdens het congres ‘Goed gaon’ op 21 maart 2024 waren we vereerd met de aanwezigheid van de bekende Achterhoekse columnist en presentator Frans Miggelbrink. Hij woonde het hele programma bij en ging vervolgens in gesprek met de dagvoorzitter, Mariëlle Smeets samen met Otwin van Dijk (bestuurder Slingeland Ziekenhuis), Richard Linders (huisarts en medisch bestuurder HOZIJ) en Mieke Zemmelink (bestuurder Azora). Frans sloot de dag af met zijn eigen column over deze bijzondere dag. Je treft de column hieronder aan:
Column Frans Miggelbrink | Congres ‘Goed gaon’
We dachten altijd dat Achterhoekers gesloten waren. Wat onverstaanbaar binnensmonds mompelden en waar je als zorgprofessional geen touw aan vast kon knopen. Maar als Hans Keuper op NPO1 moet vertellen aan Nederland hoe goed het in de Achterhoek gaat, dan ken je de rest van Nederland ook nog niet (Red: item op EenVandaag woensdag 20 maart 2024 naar aanleiding van de start van de campagne “Praat vandaag over morgen”[1]].
Vandaag praten we over ‘Goed gaon’ met ons netwerk. Professionals die betrokken zijn bij het verlenen van zorg in de laatste levensjaren. Voordat er geen tijd meer is en we uit de tijd zijn. Met Marielle Smeets, ons baken op dit congres ‘Goed gaon’. Met 300 ‘jeugdige’ Achterhoekse zorgverleners in de zaal. Er zijn er zelfs een paar met een wilsverklaring. Want we hebben elkaar nodig om samen rond de patiënt te staan. En proactief, het moet proactief. En ik, Frans Miggelbrink, ben de kers op de taart, zegt Marielle en ik weet niet of dat met dit onderwerp positief bedoeld is.
Hoe kunnen we samen proactieve zorg plannen op alle vlakken in alle dimensies? Met het hele netwerk en met de familie. Met een filmpje met Achterhoekers van effe terug. En als ik zo naar die Achterhoekers kijk en ik zie mezelf daartussen, denk ik: ‘ut leave geet sneller veurbi’j dan da-j denkt’. Man, man… wat een olde kop. Dus: praat vandaag over morgen.
Met onze Henk-Jan, de huisarts die het verhaal vertelt van patiënten als Sandra, met je eigen beperkingen en boosheid als professional, met al je trainingen en al je twijfels. Met Claire de pianiste die het preludium van Bach speelt. En Leonie, de verpleegkundige specialist palliatieve zorg, die vertelt over de trotse man en zijn koeien en het harde werken, de hond Senna… en dan is de diagnose dementie. Maar nooit in een verpleeghuis willen en daarna wordt het leven troebel.
Wat geeft je leven kleur? Wat maakt je leven lichter? Als we niets weten van elkaar, verliezen we elkaar. Als we de grenzen niet weten. Als we het perspectief niet zien. En als we de angst zien. Als we het vechten zien dan moeten we de rust vinden. Ontspanning. Dan kan er worden losgelaten. Samen loslaten en samen ook kijken waar het beter kan. We zijn professionals en we zijn mensen. We proberen professioneel te blijven, maar varen bijna op ons gevoel. Voor de dankbaarheid als het goed gaat in het niet goed gaan. De laatste lichtpuntjes. Het laatste ‘Goed gaon’. Het laatste dat we kunnen doen.
Met alle workshops en kennis. Met ons eigen gevoel en onze professionaliteit, met al onze persoonlijke herinneringen. Met al onze dierbaren die we moesten loslaten waar onze gedachten vandaag ook regelmatig naar toe vliegen. Zoekend naar de openingen voor het gesprek, ook als niemand ervoor openstaat. Dat het open breekt allemaal vanuit onze eigen plek in het netwerk, vanuit onze eigen expertise. Helpen bij het zoeken naar de existentie. Wat wil ik in deze situatie met deze diagnose? Helpen om je lekker te voelen dat
het lichaam niet in de weg zit. Dat door alle benauwdheid niet de paniek het overneemt. Dat in de paniek geen rust meer te vinden is en dat je daarvoor kunt vertrouwen op het netwerk.
Want we hebben dilemma’s en die geeft de Mentimeter aan. De verschillende meningen, de taal en de eigenwijze vrouwen van 88. De alleenstaande zorg mijdende patiënt. En dat regel je door op de bonnefooi langs te gaan, het open gesprek. Blijf theedrinken, blijf praten, deel de zorgen over de situatie en dat kan iedereen in ons netwerk. Samen met het netwerk! Regie in de laatste levensfase. Sterven op je eigen manier. En de Achterhoekers zeggen voor ze sterven: ‘Doe maar gewoon, maar blijf samenwerken’.
We hebben vandaag gepraat. We hebben het erover gehad. We zijn bij de finale van deze dag over ‘Goed gaon’. Over afscheid. Over zin en onzin van het leven. Een onderwerp dat de scheidslijn tussen zorg en patiënt ook flinterdun maakt.
De waarde van de zorg, de waarde van eigenwaarden. De onvoorspelbaarheid van ziektes vraagt om samenwerking van familie en van ons netwerk, de zorgverlener als spin in het web. De eindigheid van ons leven smeekt om ons uit te spreken voordat de diagnose het overneemt.
Daarvoor zijn bankjes en keukentafels. Momenten van op de koffie gaan. Vissen. Samen een ijsje eten. Met de buurtcoach, met de huisarts of onder de dekens.
