Op tijd praten over morgen

Vroeg herkennen van de palliatieve fase en proactieve zorgplanning  zijn belangrijk in de palliatieve zorg. Wil je goede zorg geven dan moet je weten wat belangrijk is voor je patiënt. Dat noemen we proactieve zorgplanning. Hieronder verstaan we het proces van vooruit denken, plannen en organiseren van zorg en behandeling. Proactieve zorgplanning wordt ook advance care planning genoemd en afgekort tot ACP.

Meerdere gesprekken nodig

Proactieve zorgplanning is een proces waar je als zorgverlener in meerdere gesprekken kijkt wat voor iemand belangrijk is. Het gaat dan niet alleen om behandelwensen- en grenzen zoals reanimeren. Maar juist ook over niet medische onderwerpen als plezier hebben, dingen doen die belangrijk zijn, of zingeving. Dit noemen we de levenswensen. Vervolgens besluit je samen welke zorg en behandeling past. Op die manier kun je goed en op tijd inspelen op wat die ander wil of nodig heeft. Je kunt zo bijvoorebeeld onnodige behandeling en ziekenhuis opnames voorkomen.

Herhaal de gesprekken

Proactieve zorgplanning is een continu proces. Dat betekent dat het niet bij één gesprek blijft. Je moet vaker met een patiënt praten om een goed beeld te krijgen wat voor iemand belangrijk is. Herhaal de gesprekken als de situatie daar aanleiding toe geeft. Bijvoorbeeld na meerdere ziekenhuisopnamen in korte tijd, als de gezond of situatie van iemand verandert. Dit kan ook informeel bijvoorbeeld tijdens de verzorging of in een consult.

Overal

Het maakt niet uit of mensen thuis wonen, in een hospice of instelling verblijven. Praten over wensen met een patiënt in de palliatieve fase doe je overal. 

Wie doet wat

Een arts bespreekt de behandelwensen en -grenzen. Ook verpleegkundigen, verzorgenden en andere zorgverleners hebben een belangrijke rol in het signaleren en verkennen van vragen, behoeften en het praten over levenswensen. Het is belangrijk dat zorgverleners onderling afspreken wie wat aankaart of besproken heeft.  

Welke vragen kun je stellen

Dit zijn vragen die je kunt stellen over levenswensen:

• denkt u ooit na over de dood?
• wat is belangrijk voor u?
• waar kijkt u naar uit?

Deze behandelonderwerpen kun je bijvoorbeeld bespreken:

• gewenste plek van overlijden
• levensverlengende behandelingen
• kunstmatige invasieve beademing

Kijk op Palliaweb

Over proactieve zorgplanning is veel bekend. Op Palliaweb staan publicaties, hulpmiddelen, scholingen en meer.  

Project proactieve zorgplanning voor de eerste lijn in Zuidoost-Brabant

Het Netwerk kwetsbare ouderen en dementie en het Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost-Brabant ontwikkelden materialen om zorgverleners in de eerste lijn te helpen om op tijd met palliatieve patiënten, mensen met dementie en kwetsbare ouderen te praten over wensen, voorkeuren en doelen.

Deze materialen zijn gemaakt:

• folder voor de huisarts
• folder voor de POH, wijkverpleegkundige, casemanager of zorgtrajectbegeleider dementie
• handige zakkaart voor zorgverleners met voorbeeldvragen
• levenswensenkaart om uit te reiken aan patiënten voor dat je het gesprek begint
• poster met onderwerpen voor behandelwensen, -grenzen en levenswensen

Deze materialen hebben we ook in een mooie gedrukte vorm. Stuur ons een e-mail als die wilt ontvangen.