Voorwoord

In 2009 is de herziening van de Multidisciplinaire Richtlijn Palliatieve sedatie uit 2005 uitgekomen. Sinds die tijd heeft wetenschappelijk onderzoek nieuwe kennis over diverse aspecten van palliatieve sedatie opgeleverd. Ook hebben zich veel veranderingen in de organisatie van de zorg voorgedaan. De KNMG en IKNL hebben het initiatief genomen de richtlijn uit 2009 te herzien. Het bestuur van de KNMG heeft de commissie, bestaande uit gemandateerde leden van wetenschappelijke- en beroepsverenigingen, een jurist, een ethicus en een vertegenwoordiger van de Patiëntenfederatie Nederland, geïnstalleerd. De commissie heeft bij het herzien van de richtlijn gebruik gemaakt van de GRADE-systematiek, de huidige wetenschappelijke inzichten én de kennis en ervaring van de commissieleden. 

De herziene richtlijn sluit aan bij de opvatting dat optimale zorg, zeker zorg bij complexe problematiek, een multidisciplinaire benadering vraagt. De zorg rond de patiënt in de laatste levensfase, voor wie palliatieve sedatie (mogelijk) nodig is, vraagt om begeleiding en behandeling door een team van zorgverleners. Aan de samenwerking en afstemming in het team van zorgverleners wordt dan ook veel aandacht besteed in de herziene richtlijn. Die samenwerking en afstemming vereist niet zozeer een hoofdbehandelaar maar regie. Op grond van een recente uitspraak van het Medisch Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg is de term ‘hoofdbehandelaar’ gewijzigd in de term ‘regiebehandelaar’, deze term wordt ook in de herziene richtlijn gehanteerd.

In de herziene richtlijn zijn ook wijzigingen in de medicatieschema’s aangebracht op basis van nieuwe kennis. Bovendien is er een hoofdstuk toegevoegd over acute sedatie en is het hoofdstuk intermitterende sedatie meer uitgewerkt.

Wij hopen van harte dat deze richtlijn u ondersteunt bij het verlenen van optimale zorg aan de kwetsbare patiënt in de laatste levensfase, bij wie palliatieve sedatie geïndiceerd is. 

Henriëtte van der Horst, voorzitter commissie Multidisciplinaire Richtlijn Palliatieve sedatie 
Carel Veldhoven, vicevoorzitter commissie Multidisciplinaire Richtlijn Palliatieve sedatie