Diagnostiek

Slaapproblemen worden door patiënten vaak niet gemeld. Het is dus belangrijk hier routinematig naar te vragen en als er sprake is van slaapproblemen deze te specificeren door te vragen naar:

• aard (inslaapproblemen, doorslaapproblemen, vroeg wakker worden, kwaliteit van de slaap), ernst en duur van de slaapproblemen
• gevolgen voor het lichamelijk, psychisch, sociaal en beroepsmatig functioneren overdagslaaphouding, bed, matras en hoofdkussen
• omgevingsfactoren die kunnen bijdragen aan de slaapproblemen
• slaapgewoonten (inclusief slapen overdag)
• beleving van slaapproblemen en gedachten daarover
• pre-ëxistente slaapproblemen
• ongecontroleerde lichamelijke symptomen, die van invloed zijn op de slaap
• symptomen van een delier (gedaald bewustzijn, verwardheid, angst, desoriëntatie, wanen, hallucinaties) of van een stress-stoornis (angstdromen, herbeleving, vermijding)
• symptomen van aanpassingsstoornis, stemmingsstoornis (depressie, manie) of psychose
• piekeren en bezorgdheid over de ziekte en de gevolgen ervan (voor de naasten)
• (eerder) gebruik van slaapmiddelen en het effect daarvanandere medicatie (of recent staken daarvan)
• gebruik van koffie, alcohol en andere middelen
• recente antitumortherapie

Voor het vaststellen van een verstoord slaap-waakritme kan de 'Vragenlijst voor het vaststellen van wel/geen verstoord slaap-waakritme' worden gebruikt.

Een heteroanamnese van partner, familieleden of verzorgenden kan belangrijke aanvullende informatie opleveren. Indien patiënten zijn opgenomen in een instelling kan een goede observatie door de verpleegkundige tijdens de avond en nacht een belangrijke bijdrage leveren aan de diagnostiek.
Indien wordt gedacht aan nachtelijke hypoxie kan een nachtelijke saturatiemeting worden overwogen.
Actometrie (meting van lichamelijke activiteit m.b.v. bewegingsdetector) en polysomnografie (meting van elektrische activiteit tijdens de slaap) zijn in de palliatieve fase in verband met de vaak korte levensverwachting vrijwel nooit geïndiceerd.