Informatiebijeenkomsten ‘Praten over levenseinde’ groot succes

Tijdig praten over het levenseinde met ouderen is belangrijk. Dit helpt om hen de zorg te geven die bij ze past. Echter zijn veel ouderen zich niet goed bewust van de (on)mogelijkheden in de laatste levensfase. Om die reden organiseren huisartspraktijken in Zuid-Kennemerland informatiebijeenkomsten voor patiënten over de mogelijkheden in de laatste levensfase.

Bart de Koning, Karen van den Heuvel, Hester Verheijen en Rob Bakx, huisartsen bij Medisch Centrum ’t Sant in Santpoort-Noord, organiseerden de eerste twee live informatiebijeenkomsten. Eerder hield Inez Boekhout al twee digitale bijeenkomsten. De fysieke bijeenkomsten vonden plaats op 30 en 31 maart in de Dorpskerk in Santpoort. Met veertig á vijftig deelnemers per avond was de opkomst hoog. Hoewel het onderwerp beladen is, waren zowel de deelnemers als de huisartsen enthousiast over de bijeenkomst.

Waarom is een informatiebijeenkomst over het levenseinde nodig? 
Bart: “Onze praktijk heeft een relatief oude populatie en levert veel palliatieve zorg. Wij vinden het belangrijk dat mensen goed geïnformeerd zijn over de keuzes die zij hierin hebben. Ook vinden wij het fijn om te weten welke behandelwensen iemand heeft in zijn palliatieve fase. Tegelijkertijd is praten over het levenseinde vaak een emotioneel proces. Mensen durven niet altijd hun wensen met naasten of de huisarts te bespreken, of ze willen de huisarts hiermee niet “storen”. Een informatiebijeenkomst is een mooie vorm om deze drempel weg te nemen. Het onderwerp wordt minder beladen, omdat de informatie voor een grote groep is en wij als huisartsen er open over praten. Tegelijkertijd is een informatiebijeenkomst efficiënt, omdat je in één keer veel mensen bereikt met relatief veel informatie.”

Hoe hebben de deelnemers het ervaren?
Bart: “Mensen vonden het een zinvolle bijeenkomst, blijkt uit de vele vragen. Ook werd gewaardeerd dat alle huisartsen uit de praktijk aanwezig waren. Een vrouw gaf aan dat ze het heel fijn vond dat haar eigen huisarts het verhaal vertelde in plaats van een anonieme instantie. Het gesprek kwam goed op gang in de zaal. Zo sprak een vader een bepaalde angst uit richting zijn dochter die zij niet kende. Voor de deelnemers was het een echte eye opener dat de huisarts juist graag wil weten wat iemand wel of niet wil in de laatste levensfase.”

De informatiebijeenkomsten ‘Praten over levenseinde’ komen voort uit het project ‘In gesprek met de burger’ van ZonMw. Inez Boekhout is samen met haar collega Jennifer Baars nauw betrokken bij dit project. Zij hebben meegewerkt aan het ontwikkelen van de training ‘Behandelwensengesprekken’ en implementeerden met ondersteuning van ZONH de behandelwensgesprekken in de regio.

Inez: “Sinds 2017 zijn we bezig met het implementeren van behandelwensengesprekken in de regio. Dit doen we door het geven van trainingen aan huisartsen en praktijkondersteuners. Na afloop ontvangen zij een toolkit om het gesprek in praktijk te brengen. De toolkit bevat een formulier om het gesprek vast te leggen, een folder voor patiënten en een gespreksleidraad voor de huisarts. Inmiddels heeft twee derde van de huisartsen in Zuid-Kennemerland de training gevolgd. Een huisarts kan een behandelwensgesprek ook declareren bij de zorgverzekeraar. Als ze de training volgen, dit vastleggen in het dossier en melden bij de huisartsenpost wordt dit via de HZK aan Zilveren Kruis doorgegeven. De informatiebijeenkomsten worden nu alleen georganiseerd in het kader van het ZonMw project ‘In gesprek met de Burger’. De materialen die wij hiervoor ontwikkelen, zoals een draaiboek, kant-en- klare presentatie en voorlichtingsmaterialen, zullen na het project doorontwikkeld worden en beschikbaar worden gesteld voor huisartsen in de regio.”

Het project loopt deze zomer ten einde, hoe gaan de behandelwensgesprekken verder in de regio?
Inez: “Voor 30 september zullen nog drie huisartspraktijken ieder twee informatiebijeenkomsten organiseren. Het betreffen Gezondheidscentrum Velserbroek, Huisartsen Leonard Springer in Haarlem en ZOED Heemstede. Ik zou graag willen dat het project landelijk wordt uitgerold, omdat het een bijdrage levert aan optimale zorg voor ouderen. Het is mooi nieuws, dat de NHG dit zal oppakken. Als de trainingen onderdeel worden van een groter geheel, worden ze ook beter geborgd. Het is een mooi streven om een landelijke vaste declaratiecode af te spreken in plaats van regionaal via S3 gelden.”

In de regio Amsteland & Meerlanden worden ook bijeenkomsten georganiseerd vanuit het ZonMw-project In gesprek met de Burger. Een aantal huisartsenpraktijken en Bardo en Adamas doen mee aan het project.