03. Ziekenhuiszorg bij corona

Alle informatie op deze pagina wordt door de corona-redactie van Palliaweb doorlopend gecontroleerd op actuele relevantie en juistheid. Hoewel de huidige situatie ten opzichte van het begin van de pandemie gewijzigd is door de hoge vaccinatiegraad en de mogelijkheden voor behandeling bij ernstige besmetting, voldoet de hier geboden informatie voor palliatieve zorg ons inziens nog altijd aan die criteria. Deze informatie is mede tot stand gekomen dankzij de inbreng van de PZNL Expertgroep bestaande uit hoogleraren palliatieve geneeskunde, artsen en verpleegkundigen uit het hele land en de medisch en verpleegkundig adviseurs van PZNL. We nodigen zorgverleners van harte uit om relevante aanvullingen te mailen en/of aan te geven wat zij missen. 

Algemeen

• Tips voor naasten van ernstig zieke coronapatiënten die verblijven in het ziekenhuis
  Folder voor iedereen die zorgt voor iemand die ernstig ziek is en mogelijk gaat overlijden aan COVID-19.
  _{Bron: LUMC. Versie: 08-04-2020}
   

• Uitgangspunten palliatieve zorg in coronatijd
  Belangrijkste uitgangspunten voor palliatieve zorg in coronatijd voor patiënten aan de hand van drie A's (aandacht, aanwezigheid en anticiperen) en voor naasten volgens het IPER-model.
  _{Bron: Jeroen Bosch Ziekenhuis, O2PZ. Versie: 10-04-2020}

• Leidraad Supportteam Intensive Care
  Leidraad voor het opzetten van een supportteam (een team die behandelaren op de IC ondersteunen bij communicatie met naasten van opgenomen patiënten). 
  _{Bron: Amsterdam UMC. Versie: 2020}
   

Proactieve zorgplanning (advance care planning)

• Leidraad proactieve zorgplanning (ACP) met uniform digitaal formulier behandelafspraken
  Een overzicht van stappen die in het proces van proactieve zorgplanning doorlopen worden. Verdenking van COVID-19 is in de stappen meegenomen. 
  _{Bron: NHG, Verenso, NVAVG, V&VN, Patiëntenfederatie Nederland, FMS. Versie: 11-01-2022}

• Leidraad voor opname van patiënten met ‘verdenking op’ COVID-19 in het ziekenhuis
  Concrete aandachtspunten en besluitvormingscriteria voor opname van patiënten met (verdenking op) COVID-19. 
  _{Bron: FMS. Versie: 3.0}
   

Effectieve communicatie

• Tips voor communiceren in onzekere tijden
  Praktische tips en voorbeelden voor het gesprek met de patiënt en diens naasten.
  _{Bron: Van Vliet et al. Universiteit Leiden i.s.m. Amsterdam UMC. Versie: 11-04-2021}
   

• Communicatie in crisissituatie bij opgenomen patiënten met een COVID-19 besmetting 
  Basistips voor de communicatie met gezinnen en patiënten die verslechteren.
  _{Bron: Zuyderland MC en regionale netwerken. Versie: 23-03-2020}
   

• COVID-19 – communicatiegids voor zorgverleners naar patiënten/familieleden toe
  Praktische voorbeelden met communicatietips. Een aantal voorbeelden zijn verouderd maar veel zijn nog relevant. 
  _{Bron: VitalTalk. Versie: 01-04-2020}

• Communicatie voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden
  Voorbeeldzinnen die je kunt gebruiken bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden rond COVID-19. Beperkte gezondheidsvaardigheden betekent moeite hebben met informatie over gezondheid en zorg.
  _{Bron: Pharos. Versie: 08-04-2020}

Symptoombestrijding

• Symptoombestrijding in de palliatieve fase bij krapte aan mensen, medicatie, pompen en/of PBM, naar aanleiding van COVID-19
  Handvatten voor wanneer er in korte tijd veel patiënten ernstig ziek worden, en een tekort ontstaat aan mensen, medicatie, pompen en/of persoonlijke beschermingsmaterialen. 
  _{Bron: Zuyderland MC, MUMC, LUMC en PZNL, geaccordeerd door NHG en NVMO. Versie: 20-01-2021}
   

• Samenvattingskaart Symptoombestrijding bij COVID-19
  Overzicht van de eerste stappen van medicamenteuze adviezen voor symptomen die het meest voorkomen bij COVID-19.
  _{Bron: Zuyderland MC, MUMC, LUMC en PZNL, geaccordeerd door NHG en NVMO. Versie: 20-01-2021}
   

• Leidraad palliatieve sedatie bij tekorten aan medicatie en / of pompen
  Leidraad bij de inzet van continue palliatieve sedatie, in een tijd waarin tekorten zijn aan relevante medicatie en technische hulpmiddelen.
  _{Bron: KNMG, Commissie herziening KNMG/IKNL richtlijn Palliatieve Sedatie, PZNL expert-groep. Versie: 11-04-2020}
   

​Zorg voor mantelzorgers en naasten

• Oog voor naasten bij COVID-19 - Praktische handreiking
  Praktische handvatten voor het omgaan met naasten van een met COVID-19 besmette patiënt. 
  _{Bron: LUMC. Versie: 09-06-2020​}
   

• Oog voor naasten bij COVID19 – Achtergrondbrochure
  Handvatten bij het verlenen van psychosociale zorg aan naasten van patiënten met COVID-19.
  _{Bron: PZNL en consortium Propallia. Versie: 09-06-2020}
   

Stervensfase en overlijden

• Vragen en antwoorden postmortale zorgverlening
  De meest gestelde vragen en antwoorden over de zorg voor een patiënt overleden aan COVID-19.
  _{Bron: RIVM}
   

• Adviezen gebruik van COVID-19 op doodsoorzaakverklaring
  Informatie en advies over de optimale manier om de doodsoorzaakverklaring in te vullen. 
  _{Bron: CBS. Versie: 11 mei 2020}
   

Voor advies en vragen over palliatieve zorg en het coronavirus

Veelbesproken onderwerpen rondom organisatie en bekostiging